Profil naukowy

  • O zakładzie
  • Pracownicy

Opis zakładu

Tematyką badawczą Zakładu Farmakologii Bólu jest opracowywanie zagadnień dotyczących problematyki powstawania i utrzymywania się procesów bólowych, ze szczególnym uwzględnieniem bólu neuropatycznego, który powstaje w wyniku uszkodzenia nerwów obwodowych z powodu urazów, nowotworów, cukrzycy, stwardnienia rozsianego, niedotlenienia. Ten rodzaj bólu nie jest łagodzony przez typowe środki przeciwbólowe, dlatego też staje się często dolegliwością bez perspektyw na znaczną poprawę. Pomimo licznych badań zarówno klinicznych jak i doświadczalnych, molekularny mechanizm rozwoju bólu wciąż nie jest dokładnie poznany.
W badaniach pragniemy określić zaburzenia homeostazy w endogennych układach opioidowych, co wydaje się jedną z głównych przyczyn rozwoju bólu przewlekłego. Wzrost aktywacji endogennych systemów przeciwbólowych w odpowiedzi na uszkodzenie układu nerwowego uruchamia mechanizmy homeostazy i w konsekwencji prowadzi do nadmiernej aktywności systemów probólowych. Badania mają na celu określenie ścieżek udziału różnych probólowych peptydów w rozwoju neuropatii.
Badania z wykorzystaniem zarówno profilowania ekspresji genów jak i analizy białek wskazują, że w bólu neuropatycznym dochodzi do silnej aktywacji wielu genów neuronalnych, jak również genów związanych z odpowiedzią komórek immunologicznych, w tym z aktywacją mikrogleju. Prowadzone badania są istotne, ponieważ obecnie brak danych dotyczących prób hamowania mikrogleju czy czynników prozapalnych takich jak IL-1beta, CCL2, CCL5, a także wykorzystania inhibitorów szlaków wewnątrzkomórkowych NF-B, ERK1/2, p38MAPK przy stosowaniu opioidów w bólu neuropatycznym. W badaniach poszukujemy nowych punktów uchwytu również dla skutecznej terapii neuropatii cukrzycowej. Prowadzone eksperymenty wykazały, że modulacja zmian neuroimmunologicznych na skutek działania pentoksyfiliny (inhibitor pozapalnych cytokin), minocykliny (inhibitor p38MAPK), partenolidu (inhibitor NF-κB), U0126 (inhibitor ERK1/2), SB203580 (inhibitor p38MAPK) PD98059 (inhibitor MAPKK) w bólu neuropatycznym osłabia jego rozwój a także nasila efektywność opioidów. Mamy nadzieję, że wyniki naszych badań stworzą eksperymentalne podstawy do zastosowanie w przyszłości skojarzonej terapii stosowanych w klinice opioidowych leków przeciwbólowych z inhibitorami gleju lub innymi substancjami modulującymi syntezę lub działanie prozapalnych czynników, w celu zwiększenia skuteczności leków przeciwbólowych w terapii bólu neuropatycznego.

Metody badawcze

Najważniejsze odkrycia ostatnich lat
Wyjaśnienie osłabionej efektywności leków opioidowych w bólu neuropatycznym przez wykazanie obecności receptora MOP i KOP a braku receptora DOP opioidowego na komórkach mikrogleju, co tłumaczy niezmienioną efektywność agonistów receptora DOP w odróżnieniu od osłabionego działania leków działających przez dwa pozostałe receptory opioidowe i wskazuje drogę poszukiwania nowych leków przeciwbólowych.
Wykazano, że jednym z ważnych czynników biorących udział w efektach neurotoksycznych dynorfiny w modelu bólu neuropatycznego są cytokiny prozapalne pochodzące z gleju aktywowanego uszkodzeniem układu nerwowego. Zahamowanie tej aktywności znacznie osłabia niekorzystne efekty dynorfiny, jednego z czynników rozwoju bólu neuropatycznego.

Dokonania naukowe

  • Publikacje
  • Granty

Grant

PRELUDIUM 12 2016/23/N/NZ7/00356 Określenie mechanizmów i potencjalnych punktów uchwytu dla terapii bólu neuropatycznego poprzez zbadanie interakcji farmakologicznych pomiędzy substancjami modulującymi aktywność gleju a lekami opioidowymi

Dr Anna Piotrowska-Murzyn

Grant

OPUS 22 2021/43/B/NZ7/00230 Nowe strategie w farmakoterapii bólu neuropatycznego oparte na modulacji układu chemokin i jego wpływie na rozwój tolerancji opioidowej

prof. dr hab. Joanna Mika

Peripheral versus central antinociceptive actions of 6-amino acid-substituted derivatives of 14-O-methyloxymorphone in acute and inflammatory pain in the rat

Fürst, S., Riba, P., Friedmann, T., Tímar, J., Al-Khrasani, M., Obara, I., Makuch, W., Spetea, M., Schütz, J., Przewlocki, R., Przewlocka, B., Schmidhammer, H.

DOI: 10.1124/jpet.104.075176

Intrathecal administration of doxepin attenuated development of formalin-induced pain in rats

Wordliczek, J., Banach, M., Labuz, D., Przewlocka, B.

DOI: 10.1007/s00702-005-0282-8

Spinal and local peripheral antiallodynic activity of Ro64-6198 in neuropathic pain in the rat

Obara, I., Przewlocki, R., Przewlocka, B.

DOI: 10.1016/j.pain.2005.03.012

Morphine-induced changes in the activity of proopiomelanocortin and prodynorphin systems in zymosan-induced peritonitis in mice

Chadzinska, M., Starowicz, K., Scislowska-Czarnecka, A., Bilecki, W., Pierzchala-Koziec, K., Przewlocki, R., Przewlocka, B., Plytycz, B.

DOI: 10.1016/j.imlet.2005.05.009

Formalin hindpaw injection induces changes in the [<sup>3</sup>H]prazosin binding to α<inf>1</inf>-adrenoceptors in specific regions of the mouse brain and spinal cord

Nalepa, I., Vetulani, J., Borghi, V., Kowalska, M., Przewłocka, B., Pavone, F.

DOI: 10.1007/s00702-005-0279-3

The effects of local pentoxifylline and propentofylline treatment on formalin-induced pain and tumor necrosis factor-α messenger RNA levels in the inflamed tissue of the rat paw

Dorazil-Dudzik, M., Mika, J., Schafer, M.K.-H., Li, Y., Obara, I., Wordliczek, J., Przewłocka, B.

DOI: 10.1213/01.ANE.0000113235.88534.48

Melanocortin 4 receptor is expressed in the dorsal root ganglions and down-regulated in neuropathic rats

Starowicz, K., Bilecki, W., Sieja, A., Przewlocka, B., Przewlocki, R.

DOI: 10.1016/j.neulet.2003.12.096

Morphine and endomorphin-1 differently influence pronociceptin/orphanin FQ system in neuropathic rats

Mika, J., Schäfer, M.K.H., Obara, I., Weihe, E., Przewlocka, B.

DOI: 10.1016/j.pbb.2004.03.005

Local peripheral effects of μ-opioid receptor agonists in neuropathic pain in rats

Obara, I., Przewlocki, R., Przewlocka, B.

DOI: 10.1016/j.neulet.2004.01.056

The interaction of tetrahydroisoquinoline derivatives with antinociceptive action of morphine and oxotremorine in mice

Vetulani, J., Pavone, F., Przewłocka, B., Borghi, V., Nalepa, I.

DOI: 10.1007/s00702-003-0037-3