Zakład Farmakologii Bólu

Profil naukowy

  • O zakładzie
  • Pracownicy

Opis zakładu

Tematyką badawczą Zakładu Farmakologii Bólu jest opracowywanie zagadnień dotyczących problematyki powstawania i utrzymywania się procesów bólowych, ze szczególnym uwzględnieniem bólu neuropatycznego, który powstaje w wyniku uszkodzenia nerwów obwodowych z powodu urazów, nowotworów, cukrzycy, stwardnienia rozsianego, niedotlenienia. Ten rodzaj bólu nie jest łagodzony przez typowe środki przeciwbólowe, dlatego też staje się często dolegliwością bez perspektyw na znaczną poprawę. Pomimo licznych badań zarówno klinicznych jak i doświadczalnych, molekularny mechanizm rozwoju bólu wciąż nie jest dokładnie poznany.
W badaniach pragniemy określić zaburzenia homeostazy w endogennych układach opioidowych, co wydaje się jedną z głównych przyczyn rozwoju bólu przewlekłego. Wzrost aktywacji endogennych systemów przeciwbólowych w odpowiedzi na uszkodzenie układu nerwowego uruchamia mechanizmy homeostazy i w konsekwencji prowadzi do nadmiernej aktywności systemów probólowych. Badania mają na celu określenie ścieżek udziału różnych probólowych peptydów w rozwoju neuropatii.
Badania z wykorzystaniem zarówno profilowania ekspresji genów jak i analizy białek wskazują, że w bólu neuropatycznym dochodzi do silnej aktywacji wielu genów neuronalnych, jak również genów związanych z odpowiedzią komórek immunologicznych, w tym z aktywacją mikrogleju. Prowadzone badania są istotne, ponieważ obecnie brak danych dotyczących prób hamowania mikrogleju czy czynników prozapalnych takich jak IL-1beta, CCL2, CCL5, a także wykorzystania inhibitorów szlaków wewnątrzkomórkowych NF-B, ERK1/2, p38MAPK przy stosowaniu opioidów w bólu neuropatycznym. W badaniach poszukujemy nowych punktów uchwytu również dla skutecznej terapii neuropatii cukrzycowej. Prowadzone eksperymenty wykazały, że modulacja zmian neuroimmunologicznych na skutek działania pentoksyfiliny (inhibitor pozapalnych cytokin), minocykliny (inhibitor p38MAPK), partenolidu (inhibitor NF-κB), U0126 (inhibitor ERK1/2), SB203580 (inhibitor p38MAPK) PD98059 (inhibitor MAPKK) w bólu neuropatycznym osłabia jego rozwój a także nasila efektywność opioidów. Mamy nadzieję, że wyniki naszych badań stworzą eksperymentalne podstawy do zastosowanie w przyszłości skojarzonej terapii stosowanych w klinice opioidowych leków przeciwbólowych z inhibitorami gleju lub innymi substancjami modulującymi syntezę lub działanie prozapalnych czynników, w celu zwiększenia skuteczności leków przeciwbólowych w terapii bólu neuropatycznego.

Metody badawcze

Najważniejsze odkrycia ostatnich lat
Wyjaśnienie osłabionej efektywności leków opioidowych w bólu neuropatycznym przez wykazanie obecności receptora MOP i KOP a braku receptora DOP opioidowego na komórkach mikrogleju, co tłumaczy niezmienioną efektywność agonistów receptora DOP w odróżnieniu od osłabionego działania leków działających przez dwa pozostałe receptory opioidowe i wskazuje drogę poszukiwania nowych leków przeciwbólowych.
Wykazano, że jednym z ważnych czynników biorących udział w efektach neurotoksycznych dynorfiny w modelu bólu neuropatycznego są cytokiny prozapalne pochodzące z gleju aktywowanego uszkodzeniem układu nerwowego. Zahamowanie tej aktywności znacznie osłabia niekorzystne efekty dynorfiny, jednego z czynników rozwoju bólu neuropatycznego.

prof. dr hab. Joanna Mika

Kierownik zakładu

+48 12 6623298
pokój 226

Pracownicy zakładu

prof. dr hab. Barbara Przewłocka

+48 12 6623398
pokój 229

dr Anna Piotrowska-Murzyn

+48 12 6623240
pokój 227

dr hab. Ewelina Rojewska-Mendel

+48 12 6623260
pokój 227

dr Agata Ciechanowska

+48 12 6623216
pokój 227

mgr Wioletta Makuch

+48 12 6623240
pokój 224

mgr Aleksandra Bober

+48 12 6623216
pokój 227

mgr Katarzyna Ciapała

+48 12 6623216
pokój 227

Agnieszka Młynarczyk

mgr inż. Katarzyna Pawlik-Szczerba

+48 12 6623216
pokój 227

Dokonania naukowe

  • Publikacje
  • Granty

Grant

PRELUDIUM 12 2016/23/N/NZ7/00356 Określenie mechanizmów i potencjalnych punktów uchwytu dla terapii bólu neuropatycznego poprzez zbadanie interakcji farmakologicznych pomiędzy substancjami modulującymi aktywność gleju a lekami opioidowymi

Dr Anna Piotrowska-Murzyn

Grant

OPUS 22 2021/43/B/NZ7/00230 Nowe strategie w farmakoterapii bólu neuropatycznego oparte na modulacji układu chemokin i jego wpływie na rozwój tolerancji opioidowej

prof. dr hab. Joanna Mika

PD98059 influences immune factors and enhances opioid analgesia in model of neuropathy

Rojewska, E., Popiolek-Barczyk, K., Kolosowska, N., Piotrowska, A., Zychowska, M., Makuch, W., Przewlocka, B., Mika, J.

DOI: 10.1371/journal.pone.0138583

Anandamide, acting via CB2 receptors, alleviates LPS-induced neuroinflammation in rat primary microglial cultures

Malek, N., Popiolek-Barczyk, K., Mika, J., Przewlocka, B., Starowicz, K.

DOI: 10.1155/2015/130639

IL-1 receptor antagonist improves morphine and buprenorphine efficacy in a rat neuropathic pain model

Pilat, D., Rojewska, E., Jurga, A.M., Piotrowska, A., Makuch, W., Przewlocka, B., Mika, J.

DOI: 10.1016/j.ejphar.2015.05.058

Synthesis and biological evaluation of compact, conformationally constrained bifunctional opioid agonist - Neurokinin-1 antagonist peptidomimetics

Guillemyn, K., Kleczkowska, P., Lesniak, A., Dyniewicz, J., Van Der Poorten, O., Van Den Eynde, I., Keresztes, A., Varga, E., Lai, J., Porreca, F., Chung, N.N., Lemieux, C., Mika, J., Rojewska, E., Makuch, W., Van Duppen, J., Przewlocka, B., Vanden Broeck, J., Lipkowski, A.W., Schiller, P.W., Tourwé, D., Ballet, S.

DOI: 10.1016/j.ejmech.2014.12.033

The influence of microglia activation on the efficacy of amitriptyline, doxepin, milnacipran, venlafaxine and fluoxetine in a rat model of neuropathic pain

Zychowska, M., Rojewska, E., Makuch, W., Przewlocka, B., Mika, J.

DOI: 10.1016/j.ejphar.2014.11.022

Dual Alleviation of Acute and Neuropathic Pain by Fused Opioid Agonist-Neurokinin 1 Antagonist Peptidomimetics

Betti, C., Starnowska, J., Mika, J., Dyniewicz, J., Frankiewicz, L., Novoa, A., Bochynska, M., Keresztes, A., Kosson, P., Makuch, W., Van Duppen, J., Chung, N.N., Vanden Broeck, J., Lipkowski, A.W., Schiller, P.W., Janssens, F., Ceusters, M., Sommen, F., Meert, T., Przewlocka, B., Tourwé, D., Ballet, S.

DOI: 10.1021/acsmedchemlett.5b00359

A multi-target approach for pain treatment: Dual inhibition of fatty acid amide hydrolase and TRPV1 in a rat model of osteoarthritis

Malek, N., Mrugala, M., Makuch, W., Kolosowska, N., Przewlocka, B., Binkowski, M., Czaja, M., Morera, E., Di Marzo, V., Starowicz, K.

DOI: 10.1097/j.pain.0000000000000132

Delta-opioid receptor analgesia is independent of microglial activation in a rat model of neuropathic pain

Mika, J., Popiolek-Barczyk, K., Rojewska, E., Makuch, W., Starowicz, K., Przewlocka, B.

DOI: 10.1371/journal.pone.0104420

Involvement of pro- and antinociceptive factors in minocycline analgesia in rat neuropathic pain model

Rojewska, E., Popiolek-Barczyk, K., Jurga, A.M., Makuch, W., Przewlocka, B., Mika, J.

DOI: 10.1016/j.jneuroim.2014.09.020

Minocycline Enhances the Effectiveness of Nociceptin/Orphanin FQ during Neuropathic Pain

Popiolek-Barczyk, K., Rojewska, E., Jurga, A.M., Makuch, W., Zador, F., Borsodi, A., Piotrowska, A., Przewlocka, B., Mika, J.

DOI: 10.1155/2014/762930

Kierownik zakładu

prof. dr hab. Joanna Mika

+48 12 6623298
pokój 226

Zainteresowania badawcze

Techniki badawcze

Słowa kluczowe

Zobacz także