Profil naukowy

  • O zakładzie
  • Pracownicy
  • Pracownie

Przedmiotem badań prowadzonych w Zakładzie Fitochemii są biologicznie aktywne metabolity wtórne roślin i roślinnych kultur tkankowych, ze szczególnym uwzględnieniem związków syntetyzowanych przez rośliny plemion Cichorieae i Inuleae z rodziny astrowatych.

Zakres prowadzonych prac obejmuje: izolację i identyfikację znanych związków pochodzenia roślinnego, izolację i ustalanie struktury związków nieznanych wcześniej z występowania w naturze, analizę ilościową metabolitów roślinnych, badanie wpływu czynników środowiskowych i regulatorów biosyntezy na akumulację metabolitów w materiale roślinnym in vitro i in vivo oraz wykonywanie wstępnych badań aktywności biologicznej za pomocą testów spektrofotometrycznych (ocena potencjału redukcyjnego, wychwyt wolnych rodników, hamowanie aktywności tyrozynazy i oksydazy ksantynowej), a także prowadzenie kultur in vitro gatunków roślin leczniczych obcych naszej florze. Tematem wiodącym są, w ostatnich latach, niezbadane wcześniej fitochemicznie gatunki sałat pochodzące ze stanu naturalnego oraz hodowlane odmiany sałat i cykorii i ich metabolity o działaniu przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym.

W ramach współpracy z innymi jednostkami, Zakład wykonuje analizy wybranych związków w dostarczonym materiale roślinnym różnego pochodzenia, przekazuje wyizolowane związki do badań farmakologicznych oraz dostarcza materiał roślinny do badań biologicznych.

Metody badawcze

A. Analiza fitochemiczna

Metody izolacji: konwencjonalna chromatografia kolumnowa (CC – adsorpcyjna w układzie faz normalnych i odwróconych, filtracja żelowa), chromatografia rotacyjna (CATLC), chromatografia cienkowarstwowa (TLC), preparatywna wysokosprawna chromatografia cieczowa (HPLC), ekstrakcja do fazy stałej.

Metody jakościowe: chromatografia cienkowarstwowa (TLC), wysokosprawna chromatografia cieczowa z detekcją UV-VIS (HPLC-DAD), spektroskopia UV-VIS, spektrometria mas, spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego (1H i  13C NMR, techniki jedno- i dwuwymiarowe), elektroforeza.

Metody ilościowe: Spektroskopia UV-VIS, TLC-FID, HPLC-DAD.

B. Hodowle tkankowe roślin

Rozmnażanie roślin in vitro drogą organogenezy pośredniej i bezpośredniej, otrzymywanie i prowadzenie kultur niezróżnicowanych komórek roślinnych, otrzymywanie i prowadzenie kultur korzeni włośnikowatych, detekcja obecności T-DNA w genomie roślinnym za pomocą PCR i analizy opin.

Dokonania naukowe

  • Publikacje

Root tubers of Lactuca tuberosa as a source of antioxidant phenolic compounds and new furofuran lignans

Stojakowska, A., Michalska, K., Malarz, J., Beharav, A., Kisiel, W.

DOI: 10.1016/j.foodchem.2012.11.062

Phenolic constituents of Lactuca tenerrima

Michalska, K., Stojakowska, A., Kisiel, W.

DOI: 10.1016/j.bse.2012.02.001

Caffeic acid derivatives from a hairy root culture of Lactuca virosa

Stojakowska, A., Malarz, J., Szewczyk, A., Kisiel, W.

DOI: 10.1007/s11738-011-0827-4

Terpenoids from a multiple shoot culture of Telekia speciosa

Stojakowska, A., Malarz, J., Kisiel, W.

DOI: 10.5586/asbp.2011.019

Terpenoids and phenolics from Inula ensifolia

Stojakowska, A., Malarz, J., Zubek, S., Turnau, K., Kisiel, W.

DOI: 10.1016/j.bse.2009.12.011

Arbuscular mycorrhizal fungi alter thymol derivative contents of Inula ensifolia L

Zubek, S., Stojakowska, A., Anielska, T., Turnau, K.

DOI: 10.1007/s00572-010-0306-6

Variation of sesquiterpene lactones in Lactuca aculeata natural populations from Israel, Jordan and Turkey

Beharav, A., Ben-David, R., Malarz, J., Stojakowska, A., Michalska, K., Doležalová, I., Lebeda, A., Kisiel, W.

DOI: 10.1016/j.bse.2010.07.007

Systematic implications of sesquiterpene lactones in Lactuca species

Michalska, K., Stojakowska, A., Malarz, J., Doležalová, I., Lebeda, A., Kisiel, W.

DOI: 10.1016/j.bse.2009.02.001