Zakład Fitochemii

Profil naukowy
- O zakładzie
- Pracownicy
- Pracownie
Przedmiotem badań prowadzonych w Zakładzie Fitochemii są biologicznie aktywne metabolity wtórne roślin i roślinnych kultur tkankowych, ze szczególnym uwzględnieniem związków syntetyzowanych przez rośliny plemion Cichorieae i Inuleae z rodziny astrowatych.
Zakres prowadzonych prac obejmuje: izolację i identyfikację znanych związków pochodzenia roślinnego, izolację i ustalanie struktury związków nieznanych wcześniej z występowania w naturze, analizę ilościową metabolitów roślinnych, badanie wpływu czynników środowiskowych i regulatorów biosyntezy na akumulację metabolitów w materiale roślinnym in vitro i in vivo oraz wykonywanie wstępnych badań aktywności biologicznej za pomocą testów spektrofotometrycznych (ocena potencjału redukcyjnego, wychwyt wolnych rodników, hamowanie aktywności tyrozynazy i oksydazy ksantynowej), a także prowadzenie kultur in vitro gatunków roślin leczniczych obcych naszej florze. Tematem wiodącym są, w ostatnich latach, niezbadane wcześniej fitochemicznie gatunki sałat pochodzące ze stanu naturalnego oraz hodowlane odmiany sałat i cykorii i ich metabolity o działaniu przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym.
W ramach współpracy z innymi jednostkami, Zakład wykonuje analizy wybranych związków w dostarczonym materiale roślinnym różnego pochodzenia, przekazuje wyizolowane związki do badań farmakologicznych oraz dostarcza materiał roślinny do badań biologicznych.
Metody badawcze
A. Analiza fitochemiczna
Metody izolacji: konwencjonalna chromatografia kolumnowa (CC – adsorpcyjna w układzie faz normalnych i odwróconych, filtracja żelowa), chromatografia rotacyjna (CATLC), chromatografia cienkowarstwowa (TLC), preparatywna wysokosprawna chromatografia cieczowa (HPLC), ekstrakcja do fazy stałej.
Metody jakościowe: chromatografia cienkowarstwowa (TLC), wysokosprawna chromatografia cieczowa z detekcją UV-VIS (HPLC-DAD), spektroskopia UV-VIS, spektrometria mas, spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego (1H i 13C NMR, techniki jedno- i dwuwymiarowe), elektroforeza.
Metody ilościowe: Spektroskopia UV-VIS, TLC-FID, HPLC-DAD.
B. Hodowle tkankowe roślin
Rozmnażanie roślin in vitro drogą organogenezy pośredniej i bezpośredniej, otrzymywanie i prowadzenie kultur niezróżnicowanych komórek roślinnych, otrzymywanie i prowadzenie kultur korzeni włośnikowatych, detekcja obecności T-DNA w genomie roślinnym za pomocą PCR i analizy opin.
prof. dr hab. Anna Stojakowska
Kierownik zakładu
Pracownicy zakładu
dr hab. Klaudia Michalska
dr Beata Duszyńska
Weronika Strumińska
Małgorzata Tomera
inż. Iga Ryngwelska
Pracownicy pracowni
Dokonania naukowe
- Publikacje
Stem Lettuce and Its Metabolites: Does the Variety Make Any Difference?
Janusz Malarz, Klaudia Michalska, Anna Stojakowska
DOI: 10.3390/foods10010059
Secondary Metabolism in Tissue and Organ Cultures of Plants from the Tribe Cichorieae
DOI: 10.1007/978-3-030-30185-9_23
Neuroprotective Effects of Methyl Caffeate against Hydrogen Peroxide-Induced Cell Damage: Involvement of Caspase 3 and Cathepsin D Inhibition
Danuta Jantas, Jakub Chwastek, Janusz Malarz, Anna Stojakowska, Władysław Lasoń
DOI: 10.3390/biom10111530
Constituents of Xerolekia speciosissima (L.) Anderb. (Inuleae), and Anti-Inflammatory Activity of 7,10-Diisobutyryloxy-8,9-epoxythymyl Isobutyrate
Natalia Kłeczek, Janusz Malarz, Barbara Gierlikowska, Anna K. Kiss, Anna Stojakowska
DOI: 10.3390/molecules25214913
Chemical constituents isolated from stems of Maesa membranacea
DOI: 10.31276/vjste.62(3).15-18
A new sesquiterpenoid and further natural products from Taraxacum portentosum Kirschner & Štěpánek, an endangered species.
DOI: 10.1080/14786419.2020.1712389
Variation of sesquiterpene lactone contents in Lactuca altaica natural populations from Armenia
Beharav, A., Malarz, J., Michalska, K., Ben-David, R., Stojakowska, A.
DOI: 10.1016/j.bse.2020.104030
Composition of Essential Oils from Roots and Aerial Parts of Carpesium divaricatum, a Traditional Herbal Medicine and Wild Edible Plant from South-East Asia, Grown in Poland
Anna Wajs-Bonikowska, Janusz Malarz, Anna Stojakowska
DOI: 10.3390/molecules24234418
Associations between root-inhabiting fungi and 40 species of medicinal plants with potential applications in the pharmaceutical and biotechnological industries
Piotr Piszczek, Karolina Kuszewska, Janusz Błaszkowski, Anna Sochacka-Obruśnik, Anna Stojakowska, Szymon Zubek
DOI: 10.1016/j.apsoil.2019.01.018
Carpesium divaricatum Sieb. & Zucc. Revisited: Newly Identified Constituents from Aerial Parts of the Plant and Their Possible Contribution to the Biological Activity of the Plant
Natalia Kłeczek, Barbara Michalak, Janusz Malarz, Anna Karolina Kiss, Anna Stojakowska
DOI: 10.3390/molecules24081614