Zakład Fitochemii

Profil naukowy
- O zakładzie
- Pracownicy
- Pracownie
Przedmiotem badań prowadzonych w Zakładzie Fitochemii są biologicznie aktywne metabolity wtórne roślin i roślinnych kultur tkankowych, ze szczególnym uwzględnieniem związków syntetyzowanych przez rośliny plemion Cichorieae i Inuleae z rodziny astrowatych.
Zakres prowadzonych prac obejmuje: izolację i identyfikację znanych związków pochodzenia roślinnego, izolację i ustalanie struktury związków nieznanych wcześniej z występowania w naturze, analizę ilościową metabolitów roślinnych, badanie wpływu czynników środowiskowych i regulatorów biosyntezy na akumulację metabolitów w materiale roślinnym in vitro i in vivo oraz wykonywanie wstępnych badań aktywności biologicznej za pomocą testów spektrofotometrycznych (ocena potencjału redukcyjnego, wychwyt wolnych rodników, hamowanie aktywności tyrozynazy i oksydazy ksantynowej), a także prowadzenie kultur in vitro gatunków roślin leczniczych obcych naszej florze. Tematem wiodącym są, w ostatnich latach, niezbadane wcześniej fitochemicznie gatunki sałat pochodzące ze stanu naturalnego oraz hodowlane odmiany sałat i cykorii i ich metabolity o działaniu przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym.
W ramach współpracy z innymi jednostkami, Zakład wykonuje analizy wybranych związków w dostarczonym materiale roślinnym różnego pochodzenia, przekazuje wyizolowane związki do badań farmakologicznych oraz dostarcza materiał roślinny do badań biologicznych.
Metody badawcze
A. Analiza fitochemiczna
Metody izolacji: konwencjonalna chromatografia kolumnowa (CC – adsorpcyjna w układzie faz normalnych i odwróconych, filtracja żelowa), chromatografia rotacyjna (CATLC), chromatografia cienkowarstwowa (TLC), preparatywna wysokosprawna chromatografia cieczowa (HPLC), ekstrakcja do fazy stałej.
Metody jakościowe: chromatografia cienkowarstwowa (TLC), wysokosprawna chromatografia cieczowa z detekcją UV-VIS (HPLC-DAD), spektroskopia UV-VIS, spektrometria mas, spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego (1H i 13C NMR, techniki jedno- i dwuwymiarowe), elektroforeza.
Metody ilościowe: Spektroskopia UV-VIS, TLC-FID, HPLC-DAD.
B. Hodowle tkankowe roślin
Rozmnażanie roślin in vitro drogą organogenezy pośredniej i bezpośredniej, otrzymywanie i prowadzenie kultur niezróżnicowanych komórek roślinnych, otrzymywanie i prowadzenie kultur korzeni włośnikowatych, detekcja obecności T-DNA w genomie roślinnym za pomocą PCR i analizy opin.
prof. dr hab. Anna Stojakowska
Kierownik zakładu
Pracownicy zakładu
dr hab. Klaudia Michalska
dr Beata Duszyńska
Weronika Strumińska
Małgorzata Tomera
inż. Iga Ryngwelska
Pracownicy pracowni
Dokonania naukowe
- Publikacje
Polish Achievements in Bioactive Compound Production From In Vitro Plant Cultures
DOI: 10.5586/asbp.9110
Hairy Root Cultures as a Source of Polyphenolic Antioxidants: Flavonoids, Stilbenoids and Hydrolyzable Tannins
Janusz Malarz, Klaudia Michalska, Yulia V. Yudina, Anna Stojakowska
DOI: 10.3390/plants11151950
From Monographs to Chromatograms: The Antimicrobial Potential of Inula helenium L. (Elecampane) Naturalised in Ireland
Ciara-Ruth Kenny, Anna Stojakowska, Ambrose Furey, Brigid Lucey
DOI: 10.3390/molecules27041406
Neuroprotective Properties of Kempferol Derivatives from Maesa membranacea against Oxidative Stress-Induced Cell Damage: An Association with Cathepsin D Inhibition and PI3K/Akt Activation
Danuta Jantas, Janusz Malarz, Thanh Nguyen Le, Anna Stojakowska
DOI: 10.3390/ijms221910363
The contribution of phenolics to the anti-inflammatory potential of the extract from Bolivian coriander (Porophyllum ruderale subsp. ruderale).
DOI: 10.1016/j.foodchem.2021.131116
Germacranolides from Carpesium divaricatum: Some New Data on Cytotoxic and Anti-Inflammatory Activity
Natalia Kłeczek, Janusz Malarz, Barbara Gierlikowska, Łukasz Skalniak, Agnieszka Galanty, Anna K. Kiss, Anna Stojakowska
DOI: 10.3390/molecules26154644
Design, Sustainable Synthesis and Biological Evaluation of a Novel Dual α2A/5-HT7 Receptor Antagonist with Antidepressant-Like Properties
Vittorio Canale, Magdalena Kotańska, Anna Dziubina, Matylda Stefaniak, Agata Siwek, Gabriela Starowicz, Krzysztof Marciniec, Patryk Kasza, Grzegorz Satała, Beata Duszyńska, Xavier Bantreil, Frédéric Lamaty, Marek Bednarski, Jacek Sapa, Paweł Zajdel
DOI: 10.3390/molecules26133828
Chemical constituents from <i>Lactuca plumieri</i> (L.) Gren. & Godr. (Asteraceae).
DOI: 10.1080/14786419.2021.1920583
Composition of Essential Oils from Roots and Aerial Parts of Carpesium cernuum and Their Antibacterial and Cytotoxic Activities
Anna Wajs-Bonikowska, Janusz Malarz, Łukasz Szoka, Paweł Kwiatkowski, Anna Stojakowska
DOI: 10.3390/molecules26071883
Synthesis of Novel Pyrido[1,2-<i>c</i>]pyrimidine Derivatives with 6-Fluoro-3-(4-piperidynyl)-1,2-benzisoxazole Moiety as Potential SSRI and 5-HT<sub>1A</sub> Receptor Ligands
Marek Król, Grzegorz Ślifirski, Jerzy Kleps, Szymon Ulenberg, Mariusz Belka, Tomasz Bączek, Agata Siwek, Katarzyna Stachowicz, Bernadeta Szewczyk, Gabriel Nowak, Beata Duszyńska, Franciszek Herold
DOI: 10.3390/ijms22052329