Zakład Neurobiologii

Profil naukowy
- O zakładzie
- Pracownicy
- Pracownie
Profil badawczy
W Zakładzie Neurobiologii zajmujemy się badaniem substancji (związków chemicznych oraz leków) pod kątem ich aktywności przeciw-depresyjnej, przeciw-lękowej, przeciw-psychotycznej w zwierzęcych modelach depresji, lęku czy schizofrenii. Badamy również potencjał neuroprotekcyjny i glioprotekcyjny substancji w modelach uszkodzeń mózgu wywołanych neurotoksyną lub gliotoksyną oraz w eksperymentalnej ischemii. Ponadto poszukujemy potencjalnych mechanizmów działania badanych związków w ww. schorzeniach.
Metody badawcze
– modele/testy do badania aktywności przeciwdepresyjnej związków oraz patogenezy depresji: chroniczny łagodny nieprzewidywalny stres, stres unieruchomienia, test preferencji sacharozy, splash test, novelty supressed feeding, test wymuszonego pływania (test Porsolta), test zawieszenia za ogon,
– testy do badania aktywności przeciwlękowej związków i patogenezy lęku i zachowań kompulsywnych: test hipertermii wywołanej stresem, test czterech płytek, test zagrzebywania kulek, wolne pole, podniesiony labirynt krzyżowy.
– testy/modele do badania aktywności przeciwpsychotycznej związków oraz patogenezy schizofrenii: aktywne unikanie, bierne unikanie, interakcje socjalne, potrząśnięcia głową (DOI), hiperaktywność lokomotoryczna, rozpoznawanie nowego obiektu, Y-maze, labirynt Morrisa.
– testy/modele do badania pamięci: Labirynt Barnesa, rotarod, test rozpoznawania nowego obiektu, Y-maze, labirynt Morrisa
– testy do badania aktywności motorycznej: aktometry automatyczne, test otwartego pola, rotarod
– charakterystyka farmakodynamiczna, biologicznie aktywnych związków chemicznych: linie komórkowe, hodowle linii komórkowych ze stabilną ekspresją genów kodujących wybrane białka; RT-PCR, Western blot, pomiar cAMP (HTRF, Glo), cGMP, IP1, wewnątrzkomórkowa mobilizacja jonów wapnia, klonowanie molekularne, mutacje punktowe, pomiar S-nitrozylacji, TR-FRET, test immunoenzymatyczny ELISA.
– modele do badania neuroprotekcji oraz glioprotekcji; operacje stereotaktyczne na szczurach i myszach (implantacja kaniul); podania domózgowe; perfuzje szczurów i myszy; barwienia histologiczne, immunohistochemiczne i immunofluorescencyjne; barwienia kolców dendrytycznych metodą Golgiego; stereologiczna analiza komórkowa w obrazach mikroskopowych; ilościowa analiza kolców dendrytycznych w obrazach mikroskopowych; testy na żywotność i śmiertelność komórek (test MTT i LDH); ocena apoptozy i nekrozy.
Byli pracownicy Zakładu
Chorobik Paulina
Kownacka Barbara
Lech Tomasz
Legutko Beata
Marciniak Marcin
Sowa-Kućma Magdalena
Rzeźniczek Szymon
Wawrzak-Wleciał Anika
Doktoranci
Chruścicka Barbara
Doboszewska Urszula
Pańczyszyn-Trzewik Patrycja
Podkowa Karolina
Sławińska Anna
Woźniak Monika
Pracownicy zakładu
dr hab. Agnieszka Pałucha-Poniewiera
prof. dr hab. Gabriel Nowak
prof. dr hab. Andrzej Pilc
prof. dr hab. Maria Śmiałowska
dr hab. Helena Domin
dr Bartłomiej Pochwat
dr Anna Rafało-Ulińska
dr hab. Katarzyna Stachowicz
dr Dorota Bederska-Łojewska
dr Piotr Brański
dr Grzegorz Burnat
dr Barbara Chruścicka-Smaga
dr Łukasz Gąsior
mgr Yana Babii
mgr Agata Machaczka
dr Michał Kiełbiński
Pracownicy pracowni
Dokonania naukowe
- Publikacje
- Granty
- Nagrody
Grant
Udział cyklooksygenazy 2 w przeciwdepresyjnym działaniu ligandów I grupy metabotropowych receptorów glutaminianergicznych. Grant: SONATA 7, Narodowe Centrum Nauki
Dr hab. Katarzyna Stachowicz
Grant
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju 2012 – 2017 - jako kierownik zadania „Farmakodynamika”, Allosterix - „Innowacyjne terapie chorób neurodegeneracyjnych i neurorozwojowych w oparciu o modulatory allosteryczne receptorów mGlu.” Umowa: PBS1/B7/8/2012
dr M. Nowak - Selvita
Grant
2010 - 2014 - jako wykonawca, Nr POIG.01.01.02-12-004/09-00, Działanie: 1.1, Poddziałanie 1.1.2., DeMeTer - „Depresja – mechanizmy – terapia”.
prof. dr hab. K. Wędzony
Grant
2009 - 2012 - jako kierownik zadania „Farmakodynamika”, Nr UDA-POIG.01.03.01-12-100/08-0, Działanie: 1.3, Poddziałanie 1.3.1., ModAll - „Modulacja allosteryczna – nowa strategia w farmakoterapii. Identyfikacja właściwości psychotropowych ligandów receptorów glutaminianergicznych III grupy.”
prof. dr hab. Andrzej Pilc
Grant
Narodowe Centrum Nauki 2013 - 2016 - jako wykonawca; Platformex - ’EXtention of academia‑based PLATFORM to antidepressant hit Discovery.’ Umowa: Pol-Nor/198887/73/2013, (realizowany wspólnie z Zakładem Biologii Medycznej Uniwersytetu w Tromso z Norwegii oraz z Zakładem Biologii Komórki Narodowego Instytutu Leków w Warszawie)
prof. dr hab. A. Bojarski
Grant
2009 - 2011 - jako wykonawca; ‘Creating an academia-based platform to discover substances acting on serotonergic or glutamatergic systems as potential new antidepressant and anxiolytic drugs.’ PNRF-103-AI-1/07 from Norway through the Norwegian Financial Mechanism within the Polish-Norwegian Research Fund, (realizowany wspólnie z Zakładem Biologii Medycznej Uniwersytetu w Tromso z Norwegii oraz z Zakładem Biologii Komórki Narodowego Instytutu Leków w Warszawie)
prof. dr hab. A. Bojarski
Grant
2009 - 2012 – jako wykonawca; projekt badawczy nr N N405 055737, „Agoniści receptorów mGlu 4, 7, 8 jako potencjalne leki przeciwdepresyjne i przeciwlękowe - interakcje z układem serotoninowym”.
prof. dr hab. A. Pilc
Grant
2009 - 2011 – jako wykonawca; projekt badawczy nr N N401 009536, „Behawioralne, funkcjonalne i anatomiczne konsekwencje czasowego bądź trwałego wyciszenia genów dla metabotropowych receptorów glutaminianergicznych grupy III. Rola w patomechanizmie i farmakoterapii leku i depresji”.
dr J. Wierońska
Grant
2008 - 2011 – jako kierownik; projekt badawczy nr N N450 184635, „Poszukiwanie nowych ligandów mGluR2 i mGluR3 i ich charakterystyka farmakologiczna”.
Instytut Farmakologii PAN w Krakowie
Grant
2006 – 2009 – jako wykonawca, Grant Fundacji na Rzecz Wspierania Rozwoju Polskiej Farmacji i Medycyny (Polfarma). 34/4/2006 „Badanie przeciwdepresyjnych własności ligandów trzeciej rodziny receptorów związanych z białkami G (GPCR) oraz ich roli w mechanizmie działania leków przeciwdepresyjnych.”
prof. dr hab. A. Pilc
Grant
2006 - 2009 – jako wykonawca, Grant KBN nr 2 P05F 019 30, "Poszukiwanie nowych ligandów receptora serotoninowego 5-HT7 o potencjalnym działaniu przeciwdepresyjnym"
dr hab. A. Bojarski
Grant
2004 - 2006 – jako wykonawca, Grant KBN 3 P05A 077 25, „Potencjalne przeciwdepresyjne własności agonistów III grupy receptorów metabotropowych dla glutaminianu”
prof. dr hab. A. Pilc
Grant
2003 – 2006 – jako główny wykonawca, Grant Fundacji na Rzecz Wspierania Rozwoju Polskiej Farmacji i Medycyny (Polfarma) nr 012/2002. „Ligandy receptorów serotoninowych 5-HT7 – potencjalne zastosowanie terapeutyczne oraz nowe narzędzia farmakologiczne”.
dr hab. A. Bojarski
Grant
2003 – 2006 – jako wykonawca, Grant KBN K058/P05/2003, „Badanie korelacji molekularnych i komórkowych w mechanizmie depresji, ze szczególnym uwzględnieniem roli czynników troficznych FGF i TGF-beta w hipokampie i ciele migdałowatym”.
dr B. Legutko
Grant
2001 - 2003 jako główny wykonawca, Grant KBN 6 P05A 118 12, „Udział kinaz białkowych w mechanizmie działania leków przeciwdepresyjnych.”
prof. dr hab. A. Pilc
Grant
2000 – 2002 – jako wykonawca, Grant KBN 4 P05A 091 17, „Wpływ antydepresantów na receptory metabotropowe grupy I dla pobudzających aminokwasów”.
prof. dr hab. A. Pilc
Grant
1999 - 2000 – jako kierownik, Grant KBN 4 P05A 037 17, “Wpływ wielokrotnych podań imipraminy na aktywność CaM-KII (kinazy II zależnej od wapnia i kalmoduliny) w gęstościach postsynaptycznych izolowanych z hipokampa mózgu szczura”.
Dr Piotr Brański
Nagroda
L’Oréal Polska Dla Kobiet i Nauki
Dr hab. Katarzyna Stachowicz
Nagroda
Nagroda zespołowa naukowa trzeciego stopnia Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Dr hab. Katarzyna Stachowicz
Nagroda
Postdoc Research position Vanderbilt University
Dr hab. Katarzyna Stachowicz
Allosteric Inhibition of Serotonin 5-HT <inf>7</inf> Receptors by Zinc Ions
Satała, G., Duszyńska, B., Lenda, T., Nowak, G., Bojarski, A.J.
DOI: 10.1007/s12035-017-0536-0
Biological significance of chromium III for the human organism,Biologiczne znaczenie chromu III dla organizmu człowieka
Piotrowska, A., Pilch, W., Tota, L., Nowak, G.
DOI: 10.13075/mp.5893.00625
Zinc and copper concentration do not differentiate bipolar disorder from major depressive disorder
Styczeń, K., Sowa-Kućma, M., Dudek, D., Siwek, M., Reczyński, W., Szewczyk, B., Misztak, P., Topór-Mądry, R., Opoka, W., Nowak, G.
DOI: 10.12740/PP/OnlineFirst/80069
Lipid Peroxidation and Immune Biomarkers Are Associated with Major Depression and Its Phenotypes, Including Treatment-Resistant Depression and Melancholia
Sowa-Kućma, M., Styczeń, K., Siwek, M., Misztak, P., Nowak, R.J., Dudek, D., Rybakowski, J.K., Nowak, G., Maes, M.
DOI: 10.1007/s12640-017-9835-5
Hyperforin potentiates antidepressant-like activity of lanicemine in mice
Pochwat, B., Szewczyk, B., Kotarska, K., Rafało-Ulińska, A., Siwiec, M., Sowa, J.E., Tokarski, K., Siwek, A., Bouron, A., Friedland, K., Nowak, G.
DOI: 10.3389/fnmol.2018.00456
The role of magnesium and zinc in depression: Similarities and differences
Szewczyk, B., Szopa, A., Serefko, A., Poleszak, E., Nowak, G.
DOI: 10.1684/mrh.2018.0442
Differential effect of nanoparticle and standard forms of ZnO on serum zinc and magnesium levels in rats
Olbert, M., Krośniak, M., Gdula-Argasińska, J., Nowak, G., Librowski, T.
DOI: 10.1684/mrh.2018.0438
The involvement of monoaminergic neurotransmission in the antidepressant-like action of scopolamine in the tail suspension test
Pałucha-Poniewiera, A., Podkowa, K., Lenda, T., Pilc, A.
DOI: 10.1016/j.pnpbp.2017.06.022
Beneficial effect of nanoparticles over standard form of zinc oxide in enhancing the anti-inflammatory activity of ketoprofen in rats
Olbert, M., Gdula- Argasińska, J., Nowak, G., Librowski, T.
DOI: 10.1016/j.pharep.2017.02.004
Involvement of extracellular signal-regulated kinase (ERK) in the short and long-lasting antidepressant-like activity of NMDA receptor antagonists (zinc and Ro 25-6981) in the forced swim test in rats
Pochwat, B., Rafało-Ulińska, A., Domin, H., Misztak, P., Nowak, G., Szewczyk, B.
DOI: 10.1016/j.neuropharm.2017.08.006