Zakład Neurobiologii

Profil naukowy
- O zakładzie
- Pracownicy
- Pracownie
Profil badawczy
W Zakładzie Neurobiologii zajmujemy się badaniem substancji (związków chemicznych oraz leków) pod kątem ich aktywności przeciw-depresyjnej, przeciw-lękowej, przeciw-psychotycznej w zwierzęcych modelach depresji, lęku czy schizofrenii. Badamy również potencjał neuroprotekcyjny i glioprotekcyjny substancji w modelach uszkodzeń mózgu wywołanych neurotoksyną lub gliotoksyną oraz w eksperymentalnej ischemii. Ponadto poszukujemy potencjalnych mechanizmów działania badanych związków w ww. schorzeniach.
Metody badawcze
– modele/testy do badania aktywności przeciwdepresyjnej związków oraz patogenezy depresji: chroniczny łagodny nieprzewidywalny stres, stres unieruchomienia, test preferencji sacharozy, splash test, novelty supressed feeding, test wymuszonego pływania (test Porsolta), test zawieszenia za ogon,
– testy do badania aktywności przeciwlękowej związków i patogenezy lęku i zachowań kompulsywnych: test hipertermii wywołanej stresem, test czterech płytek, test zagrzebywania kulek, wolne pole, podniesiony labirynt krzyżowy.
– testy/modele do badania aktywności przeciwpsychotycznej związków oraz patogenezy schizofrenii: aktywne unikanie, bierne unikanie, interakcje socjalne, potrząśnięcia głową (DOI), hiperaktywność lokomotoryczna, rozpoznawanie nowego obiektu, Y-maze, labirynt Morrisa.
– testy/modele do badania pamięci: Labirynt Barnesa, rotarod, test rozpoznawania nowego obiektu, Y-maze, labirynt Morrisa
– testy do badania aktywności motorycznej: aktometry automatyczne, test otwartego pola, rotarod
– charakterystyka farmakodynamiczna, biologicznie aktywnych związków chemicznych: linie komórkowe, hodowle linii komórkowych ze stabilną ekspresją genów kodujących wybrane białka; RT-PCR, Western blot, pomiar cAMP (HTRF, Glo), cGMP, IP1, wewnątrzkomórkowa mobilizacja jonów wapnia, klonowanie molekularne, mutacje punktowe, pomiar S-nitrozylacji, TR-FRET, test immunoenzymatyczny ELISA.
– modele do badania neuroprotekcji oraz glioprotekcji; operacje stereotaktyczne na szczurach i myszach (implantacja kaniul); podania domózgowe; perfuzje szczurów i myszy; barwienia histologiczne, immunohistochemiczne i immunofluorescencyjne; barwienia kolców dendrytycznych metodą Golgiego; stereologiczna analiza komórkowa w obrazach mikroskopowych; ilościowa analiza kolców dendrytycznych w obrazach mikroskopowych; testy na żywotność i śmiertelność komórek (test MTT i LDH); ocena apoptozy i nekrozy.
Byli pracownicy Zakładu
Chorobik Paulina
Kownacka Barbara
Lech Tomasz
Legutko Beata
Marciniak Marcin
Sowa-Kućma Magdalena
Rzeźniczek Szymon
Wawrzak-Wleciał Anika
Doktoranci
Chruścicka Barbara
Doboszewska Urszula
Pańczyszyn-Trzewik Patrycja
Podkowa Karolina
Sławińska Anna
Woźniak Monika
Pracownicy zakładu
dr hab. Agnieszka Pałucha-Poniewiera
prof. dr hab. Gabriel Nowak
prof. dr hab. Andrzej Pilc
prof. dr hab. Maria Śmiałowska
dr hab. Helena Domin
dr Bartłomiej Pochwat
dr Anna Rafało-Ulińska
dr hab. Katarzyna Stachowicz
dr Dorota Bederska-Łojewska
dr Piotr Brański
dr Grzegorz Burnat
dr Barbara Chruścicka-Smaga
dr Łukasz Gąsior
mgr Yana Babii
mgr Agata Machaczka
dr Michał Kiełbiński
Pracownicy pracowni
Dokonania naukowe
- Publikacje
- Granty
- Nagrody
Grant
Udział cyklooksygenazy 2 w przeciwdepresyjnym działaniu ligandów I grupy metabotropowych receptorów glutaminianergicznych. Grant: SONATA 7, Narodowe Centrum Nauki
Dr hab. Katarzyna Stachowicz
Grant
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju 2012 – 2017 - jako kierownik zadania „Farmakodynamika”, Allosterix - „Innowacyjne terapie chorób neurodegeneracyjnych i neurorozwojowych w oparciu o modulatory allosteryczne receptorów mGlu.” Umowa: PBS1/B7/8/2012
dr M. Nowak - Selvita
Grant
2010 - 2014 - jako wykonawca, Nr POIG.01.01.02-12-004/09-00, Działanie: 1.1, Poddziałanie 1.1.2., DeMeTer - „Depresja – mechanizmy – terapia”.
prof. dr hab. K. Wędzony
Grant
2009 - 2012 - jako kierownik zadania „Farmakodynamika”, Nr UDA-POIG.01.03.01-12-100/08-0, Działanie: 1.3, Poddziałanie 1.3.1., ModAll - „Modulacja allosteryczna – nowa strategia w farmakoterapii. Identyfikacja właściwości psychotropowych ligandów receptorów glutaminianergicznych III grupy.”
prof. dr hab. Andrzej Pilc
Grant
Narodowe Centrum Nauki 2013 - 2016 - jako wykonawca; Platformex - ’EXtention of academia‑based PLATFORM to antidepressant hit Discovery.’ Umowa: Pol-Nor/198887/73/2013, (realizowany wspólnie z Zakładem Biologii Medycznej Uniwersytetu w Tromso z Norwegii oraz z Zakładem Biologii Komórki Narodowego Instytutu Leków w Warszawie)
prof. dr hab. A. Bojarski
Grant
2009 - 2011 - jako wykonawca; ‘Creating an academia-based platform to discover substances acting on serotonergic or glutamatergic systems as potential new antidepressant and anxiolytic drugs.’ PNRF-103-AI-1/07 from Norway through the Norwegian Financial Mechanism within the Polish-Norwegian Research Fund, (realizowany wspólnie z Zakładem Biologii Medycznej Uniwersytetu w Tromso z Norwegii oraz z Zakładem Biologii Komórki Narodowego Instytutu Leków w Warszawie)
prof. dr hab. A. Bojarski
Grant
2009 - 2012 – jako wykonawca; projekt badawczy nr N N405 055737, „Agoniści receptorów mGlu 4, 7, 8 jako potencjalne leki przeciwdepresyjne i przeciwlękowe - interakcje z układem serotoninowym”.
prof. dr hab. A. Pilc
Grant
2009 - 2011 – jako wykonawca; projekt badawczy nr N N401 009536, „Behawioralne, funkcjonalne i anatomiczne konsekwencje czasowego bądź trwałego wyciszenia genów dla metabotropowych receptorów glutaminianergicznych grupy III. Rola w patomechanizmie i farmakoterapii leku i depresji”.
dr J. Wierońska
Grant
2008 - 2011 – jako kierownik; projekt badawczy nr N N450 184635, „Poszukiwanie nowych ligandów mGluR2 i mGluR3 i ich charakterystyka farmakologiczna”.
Instytut Farmakologii PAN w Krakowie
Grant
2006 – 2009 – jako wykonawca, Grant Fundacji na Rzecz Wspierania Rozwoju Polskiej Farmacji i Medycyny (Polfarma). 34/4/2006 „Badanie przeciwdepresyjnych własności ligandów trzeciej rodziny receptorów związanych z białkami G (GPCR) oraz ich roli w mechanizmie działania leków przeciwdepresyjnych.”
prof. dr hab. A. Pilc
Grant
2006 - 2009 – jako wykonawca, Grant KBN nr 2 P05F 019 30, "Poszukiwanie nowych ligandów receptora serotoninowego 5-HT7 o potencjalnym działaniu przeciwdepresyjnym"
dr hab. A. Bojarski
Grant
2004 - 2006 – jako wykonawca, Grant KBN 3 P05A 077 25, „Potencjalne przeciwdepresyjne własności agonistów III grupy receptorów metabotropowych dla glutaminianu”
prof. dr hab. A. Pilc
Grant
2003 – 2006 – jako główny wykonawca, Grant Fundacji na Rzecz Wspierania Rozwoju Polskiej Farmacji i Medycyny (Polfarma) nr 012/2002. „Ligandy receptorów serotoninowych 5-HT7 – potencjalne zastosowanie terapeutyczne oraz nowe narzędzia farmakologiczne”.
dr hab. A. Bojarski
Grant
2003 – 2006 – jako wykonawca, Grant KBN K058/P05/2003, „Badanie korelacji molekularnych i komórkowych w mechanizmie depresji, ze szczególnym uwzględnieniem roli czynników troficznych FGF i TGF-beta w hipokampie i ciele migdałowatym”.
dr B. Legutko
Grant
2001 - 2003 jako główny wykonawca, Grant KBN 6 P05A 118 12, „Udział kinaz białkowych w mechanizmie działania leków przeciwdepresyjnych.”
prof. dr hab. A. Pilc
Grant
2000 – 2002 – jako wykonawca, Grant KBN 4 P05A 091 17, „Wpływ antydepresantów na receptory metabotropowe grupy I dla pobudzających aminokwasów”.
prof. dr hab. A. Pilc
Grant
1999 - 2000 – jako kierownik, Grant KBN 4 P05A 037 17, “Wpływ wielokrotnych podań imipraminy na aktywność CaM-KII (kinazy II zależnej od wapnia i kalmoduliny) w gęstościach postsynaptycznych izolowanych z hipokampa mózgu szczura”.
Dr Piotr Brański
Nagroda
L’Oréal Polska Dla Kobiet i Nauki
Dr hab. Katarzyna Stachowicz
Nagroda
Nagroda zespołowa naukowa trzeciego stopnia Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Dr hab. Katarzyna Stachowicz
Nagroda
Postdoc Research position Vanderbilt University
Dr hab. Katarzyna Stachowicz
Depression-like effects induced by chronic unpredictable mild stress in mice are rapidly reversed by a partial negative allosteric modulator of mGlu5 receptor, M-5MPEP
Agnieszka Pałucha-Poniewiera, Bartosz Bobula, Anna Rafało-Ulińska, Katarzyna Kaczorowska
DOI: 10.1007/s00213-024-06724-4
Subchronic administration of scopolamine reverses UCMS-induced behavior in mice via eEF2 protein dephosphorylation
Yana Babii, Agnieszka Pałucha-Poniewiera, Anna Rafało-Ulińska, Piotr Brański, Andrzej Pilc
DOI: 10.1007/s43440-024-00630-4
Repeated Sulforaphane Treatment Reverses Depressive-like Behavior and Exerts Antioxidant Effects in the Olfactory Bulbectomy Model in Mice
Patrycja Pańczyszyn-Trzewik, Katarzyna Stachowicz, Paulina Misztak, Gabriel Nowak, Magdalena Sowa-Kućma
DOI: 10.3390/ph17060762
Partial mGlu5 receptor NAM, M-5MPEP, induces rapid and sustained antidepressant-like effects in the BDNF-dependent mechanism and enhances (R)-ketamine action in mice
Agnieszka Pałucha-Poniewiera, Anna Rafało-Ulińska, Michal Santocki, Yana Babii, Katarzyna Kaczorowska
DOI: 10.1007/s43440-024-00588-3
Partial mGlu5 Receptor NAM, M-5MPEP, Induces Rapid and Sustained Antidepressant-like Effects in the BDNF-dependent Mechanism and Enhances (R)-Ketamine Action in Mice
Agnieszka Pałucha-Poniewiera, Anna Rafało-Ulińska, Michał Santocki, Yana Babii, Katarzyna Kaczorowska
DOI: 10.20944/preprints202401.1072.v1
The Antidepressant-like Activity and Cognitive Enhancing Effects of the Combined Administration of (R)-Ketamine and LY341495 in the CUMS Model of Depression in Mice Are Related to the Modulation of Excitatory Synaptic Transmission and LTP in the PFC
Agnieszka Pałucha-Poniewiera, Bartosz Bobula, Anna Rafało-Ulińska
DOI: 10.3390/ph16020288
Zinc Deficiency Blunts the Effectiveness of Antidepressants in the Olfactory Bulbectomy Model of Depression in Rats
Anna Rafało-Ulińska, Bartłomiej Pochwat, Paulina Misztak, Ryszard Bugno, Agata Kryczyk-Poprawa, Włodzimierz Opoka, Bożena Muszyńska, Ewa Poleszak, Gabriel Nowak, Bernadeta Szewczyk
DOI: 10.3390/nu14132746
Alterations of Serum Magnesium Concentration in Animal Models of Seizures and Epilepsy—The Effects of Treatment with a GPR39 Agonist and Knockout of the Gpr39 Gene
Urszula Doboszewska, Jan Sawicki, Adam Sajnóg, Aleksandra Szopa, Anna Serefko, Katarzyna Socała, Mateusz Pieróg, Dorota Nieoczym, Katarzyna Mlyniec, Gabriel Nowak, Danuta Barałkiewicz, Ireneusz Sowa, Piotr Wlaź
DOI: 10.3390/cells11131987
Combined Administration of (<i>R</i>)-Ketamine and the mGlu2/3 Receptor Antagonist LY341495 Induces Rapid and Sustained Effects in the CUMS Model of Depression via a TrkB/BDNF-Dependent Mechanism
Anna Rafało-Ulińska, Piotr Brański, Agnieszka Pałucha-Poniewiera
DOI: 10.3390/ph15020125
Antidepressant-like Effects of Combined Fluoxetine and Zinc Treatment in Mice Exposed to Chronic Restraint Stress Are Related to Modulation of Histone Deacetylase
Paulina Misztak, Magdalena Sowa-Kućma, Patrycja Pańczyszyn-Trzewik, Bernadeta Szewczyk, Gabriel Nowak
DOI: 10.3390/molecules27010022