Zakład Neurobiologii

Profil naukowy
- O zakładzie
- Pracownicy
- Pracownie
Profil badawczy
W Zakładzie Neurobiologii zajmujemy się badaniem substancji (związków chemicznych oraz leków) pod kątem ich aktywności przeciw-depresyjnej, przeciw-lękowej, przeciw-psychotycznej w zwierzęcych modelach depresji, lęku czy schizofrenii. Badamy również potencjał neuroprotekcyjny i glioprotekcyjny substancji w modelach uszkodzeń mózgu wywołanych neurotoksyną lub gliotoksyną oraz w eksperymentalnej ischemii. Ponadto poszukujemy potencjalnych mechanizmów działania badanych związków w ww. schorzeniach.
Metody badawcze
– modele/testy do badania aktywności przeciwdepresyjnej związków oraz patogenezy depresji: chroniczny łagodny nieprzewidywalny stres, stres unieruchomienia, test preferencji sacharozy, splash test, novelty supressed feeding, test wymuszonego pływania (test Porsolta), test zawieszenia za ogon,
– testy do badania aktywności przeciwlękowej związków i patogenezy lęku i zachowań kompulsywnych: test hipertermii wywołanej stresem, test czterech płytek, test zagrzebywania kulek, wolne pole, podniesiony labirynt krzyżowy.
– testy/modele do badania aktywności przeciwpsychotycznej związków oraz patogenezy schizofrenii: aktywne unikanie, bierne unikanie, interakcje socjalne, potrząśnięcia głową (DOI), hiperaktywność lokomotoryczna, rozpoznawanie nowego obiektu, Y-maze, labirynt Morrisa.
– testy/modele do badania pamięci: Labirynt Barnesa, rotarod, test rozpoznawania nowego obiektu, Y-maze, labirynt Morrisa
– testy do badania aktywności motorycznej: aktometry automatyczne, test otwartego pola, rotarod
– charakterystyka farmakodynamiczna, biologicznie aktywnych związków chemicznych: linie komórkowe, hodowle linii komórkowych ze stabilną ekspresją genów kodujących wybrane białka; RT-PCR, Western blot, pomiar cAMP (HTRF, Glo), cGMP, IP1, wewnątrzkomórkowa mobilizacja jonów wapnia, klonowanie molekularne, mutacje punktowe, pomiar S-nitrozylacji, TR-FRET, test immunoenzymatyczny ELISA.
– modele do badania neuroprotekcji oraz glioprotekcji; operacje stereotaktyczne na szczurach i myszach (implantacja kaniul); podania domózgowe; perfuzje szczurów i myszy; barwienia histologiczne, immunohistochemiczne i immunofluorescencyjne; barwienia kolców dendrytycznych metodą Golgiego; stereologiczna analiza komórkowa w obrazach mikroskopowych; ilościowa analiza kolców dendrytycznych w obrazach mikroskopowych; testy na żywotność i śmiertelność komórek (test MTT i LDH); ocena apoptozy i nekrozy.
Byli pracownicy Zakładu
Chorobik Paulina
Kownacka Barbara
Lech Tomasz
Legutko Beata
Marciniak Marcin
Sowa-Kućma Magdalena
Rzeźniczek Szymon
Wawrzak-Wleciał Anika
Doktoranci
Chruścicka Barbara
Doboszewska Urszula
Pańczyszyn-Trzewik Patrycja
Podkowa Karolina
Sławińska Anna
Woźniak Monika
Pracownicy zakładu
dr hab. Agnieszka Pałucha-Poniewiera
prof. dr hab. Gabriel Nowak
prof. dr hab. Andrzej Pilc
prof. dr hab. Maria Śmiałowska
dr hab. Helena Domin
dr Bartłomiej Pochwat
dr Anna Rafało-Ulińska
dr hab. Katarzyna Stachowicz
dr Dorota Bederska-Łojewska
dr Piotr Brański
dr Grzegorz Burnat
dr Barbara Chruścicka-Smaga
dr Łukasz Gąsior
mgr Yana Babii
mgr Agata Machaczka
dr Michał Kiełbiński
Pracownicy pracowni
Dokonania naukowe
- Publikacje
- Granty
- Nagrody
Grant
Udział cyklooksygenazy 2 w przeciwdepresyjnym działaniu ligandów I grupy metabotropowych receptorów glutaminianergicznych. Grant: SONATA 7, Narodowe Centrum Nauki
Dr hab. Katarzyna Stachowicz
Grant
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju 2012 – 2017 - jako kierownik zadania „Farmakodynamika”, Allosterix - „Innowacyjne terapie chorób neurodegeneracyjnych i neurorozwojowych w oparciu o modulatory allosteryczne receptorów mGlu.” Umowa: PBS1/B7/8/2012
dr M. Nowak - Selvita
Grant
2010 - 2014 - jako wykonawca, Nr POIG.01.01.02-12-004/09-00, Działanie: 1.1, Poddziałanie 1.1.2., DeMeTer - „Depresja – mechanizmy – terapia”.
prof. dr hab. K. Wędzony
Grant
2009 - 2012 - jako kierownik zadania „Farmakodynamika”, Nr UDA-POIG.01.03.01-12-100/08-0, Działanie: 1.3, Poddziałanie 1.3.1., ModAll - „Modulacja allosteryczna – nowa strategia w farmakoterapii. Identyfikacja właściwości psychotropowych ligandów receptorów glutaminianergicznych III grupy.”
prof. dr hab. Andrzej Pilc
Grant
Narodowe Centrum Nauki 2013 - 2016 - jako wykonawca; Platformex - ’EXtention of academia‑based PLATFORM to antidepressant hit Discovery.’ Umowa: Pol-Nor/198887/73/2013, (realizowany wspólnie z Zakładem Biologii Medycznej Uniwersytetu w Tromso z Norwegii oraz z Zakładem Biologii Komórki Narodowego Instytutu Leków w Warszawie)
prof. dr hab. A. Bojarski
Grant
2009 - 2011 - jako wykonawca; ‘Creating an academia-based platform to discover substances acting on serotonergic or glutamatergic systems as potential new antidepressant and anxiolytic drugs.’ PNRF-103-AI-1/07 from Norway through the Norwegian Financial Mechanism within the Polish-Norwegian Research Fund, (realizowany wspólnie z Zakładem Biologii Medycznej Uniwersytetu w Tromso z Norwegii oraz z Zakładem Biologii Komórki Narodowego Instytutu Leków w Warszawie)
prof. dr hab. A. Bojarski
Grant
2009 - 2012 – jako wykonawca; projekt badawczy nr N N405 055737, „Agoniści receptorów mGlu 4, 7, 8 jako potencjalne leki przeciwdepresyjne i przeciwlękowe - interakcje z układem serotoninowym”.
prof. dr hab. A. Pilc
Grant
2009 - 2011 – jako wykonawca; projekt badawczy nr N N401 009536, „Behawioralne, funkcjonalne i anatomiczne konsekwencje czasowego bądź trwałego wyciszenia genów dla metabotropowych receptorów glutaminianergicznych grupy III. Rola w patomechanizmie i farmakoterapii leku i depresji”.
dr J. Wierońska
Grant
2008 - 2011 – jako kierownik; projekt badawczy nr N N450 184635, „Poszukiwanie nowych ligandów mGluR2 i mGluR3 i ich charakterystyka farmakologiczna”.
Instytut Farmakologii PAN w Krakowie
Grant
2006 – 2009 – jako wykonawca, Grant Fundacji na Rzecz Wspierania Rozwoju Polskiej Farmacji i Medycyny (Polfarma). 34/4/2006 „Badanie przeciwdepresyjnych własności ligandów trzeciej rodziny receptorów związanych z białkami G (GPCR) oraz ich roli w mechanizmie działania leków przeciwdepresyjnych.”
prof. dr hab. A. Pilc
Grant
2006 - 2009 – jako wykonawca, Grant KBN nr 2 P05F 019 30, "Poszukiwanie nowych ligandów receptora serotoninowego 5-HT7 o potencjalnym działaniu przeciwdepresyjnym"
dr hab. A. Bojarski
Grant
2004 - 2006 – jako wykonawca, Grant KBN 3 P05A 077 25, „Potencjalne przeciwdepresyjne własności agonistów III grupy receptorów metabotropowych dla glutaminianu”
prof. dr hab. A. Pilc
Grant
2003 – 2006 – jako główny wykonawca, Grant Fundacji na Rzecz Wspierania Rozwoju Polskiej Farmacji i Medycyny (Polfarma) nr 012/2002. „Ligandy receptorów serotoninowych 5-HT7 – potencjalne zastosowanie terapeutyczne oraz nowe narzędzia farmakologiczne”.
dr hab. A. Bojarski
Grant
2003 – 2006 – jako wykonawca, Grant KBN K058/P05/2003, „Badanie korelacji molekularnych i komórkowych w mechanizmie depresji, ze szczególnym uwzględnieniem roli czynników troficznych FGF i TGF-beta w hipokampie i ciele migdałowatym”.
dr B. Legutko
Grant
2001 - 2003 jako główny wykonawca, Grant KBN 6 P05A 118 12, „Udział kinaz białkowych w mechanizmie działania leków przeciwdepresyjnych.”
prof. dr hab. A. Pilc
Grant
2000 – 2002 – jako wykonawca, Grant KBN 4 P05A 091 17, „Wpływ antydepresantów na receptory metabotropowe grupy I dla pobudzających aminokwasów”.
prof. dr hab. A. Pilc
Grant
1999 - 2000 – jako kierownik, Grant KBN 4 P05A 037 17, “Wpływ wielokrotnych podań imipraminy na aktywność CaM-KII (kinazy II zależnej od wapnia i kalmoduliny) w gęstościach postsynaptycznych izolowanych z hipokampa mózgu szczura”.
Dr Piotr Brański
Nagroda
L’Oréal Polska Dla Kobiet i Nauki
Dr hab. Katarzyna Stachowicz
Nagroda
Nagroda zespołowa naukowa trzeciego stopnia Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Dr hab. Katarzyna Stachowicz
Nagroda
Postdoc Research position Vanderbilt University
Dr hab. Katarzyna Stachowicz
Pharmaco-Electroencephalography-Based Assessment of Antidepressant Drug Efficacy-The Use of Magnesium Ions in the Treatment of Depression.
DOI: 10.3390/jcm10143135
Vorinostat (SAHA) May Exert Its Antidepressant-Like Effects Through the Modulation of Oxidative Stress Pathways
Paulina Misztak, Magdalena Sowa-Kućma, Bernadeta Szewczyk, Gabriel Nowak
DOI: 10.1007/s12640-020-00317-7
GPCR oligomerization as a target for antidepressants: Focus on GPR39.
DOI: 10.1016/j.pharmthera.2021.107842
Synthesis of Novel Pyrido[1,2-<i>c</i>]pyrimidine Derivatives with 6-Fluoro-3-(4-piperidynyl)-1,2-benzisoxazole Moiety as Potential SSRI and 5-HT<sub>1A</sub> Receptor Ligands.
DOI: 10.3390/ijms22052329
Interaction between zinc, the GPR39 zinc receptor and the serotonergic system in depression.
DOI: 10.1016/j.brainresbull.2021.02.003
The group II mGlu receptor antagonist LY341495 induces a rapid antidepressant-like effect and enhances the effect of ketamine in the chronic unpredictable mild stress model of depression in C57BL/6J mice
Pałucha-Poniewiera, A., Podkowa, K., Rafało-Ulińska, A.
DOI: 10.1016/j.pnpbp.2020.110239
Targeting zinc metalloenzymes in coronavirus disease 2019
Urszula Doboszewska, Piotr Wlaź, Gabriel Nowak, Katarzyna Młyniec
DOI: 10.1111/bph.15199
Epigenetic marks and their relationship with BDNF in the brain of suicide victims.
DOI: 10.1371/journal.pone.0239335
Imipramine Influences Body Distribution of Supplemental Zinc Which May Enhance Antidepressant Action.
DOI: 10.3390/nu12092529
Analysis of Density Changes of Selected Brain Receptors After a 14-Day Supply of Chromium(III) and Evaluation of Chromium(III) Affinity to Selected Receptors and Transporters
Anna Piotrowska, Agata Siwek, Małgorzata Wolak, Gabriel Nowak
DOI: 10.1007/s12011-019-01924-y