Zaloguj się
Zakład Farmakologii Uzależnień
Profil naukowy
- O zakładzie
- Pracownicy
- Pracownie
Profil badawczy
Pracownia Farmakologii Uzależnień (PFU) powstała w Zakładzie Farmakologii w 2006 r. W roku 2017 Pracownia została przekształcona w Zakład Farmakologii Uzależnień. Zespół koncentruje się na tematyce uzależnień od środków psychostymulujących (amfetamina, metylenodioksyamfetamina, kokaina), nikotyna, alkohol oraz THC. Tematy realizowane w PFU dotyczą poszukiwania mechanizmów molekularnych i neurochemicznych uzależnienia oraz możliwości farmakologicznej interwencji.
Do naszych badań wykorzystujemy praktycznie wszystkie dostępne metody badawcze które mogą obrazować różne fazy złożonego procesu uzależnienia (wejście w nałóg, podtrzymanie nałogu, głód narkotykowy i inne objawy odstawienia oraz nawroty). Zakres prowadzonych badań obejmuje różne modele zwierzęce (depresja doświadczalna, zwierzęta transgeniczne), manipulacje farmakologiczne (np. lezje, podania dostrukturalne i obwodowe, iniekcje selektywnych ligandów receptorów), analizy biochemiczne (oznaczanie zmian w ekspresji receptorów i enzymów, zmian w synaptycznych i tkankowych poziomach neuroprzekaźników/neuromodulatorów) oraz analizy molekularne (badanie mitochondrialnego DNA (mtDNA), analiza ekspresji genów i miRNA, analizy epigenetyczne).
Współpracujemy ściśle z wieloma jednostkami naukowymi w kraju (Zakład Farmakodynamiki Wydziału Farmaceutycznego WUM, Katedra i Zakład Farmakologii z Farmakodynamiką Wydziału Farmaceutycznego UM w Lublinie) i za granicą (Zakład Badań Układu Nerwowego – Karolinska Institutet, Wydział Farmaceutyczny – Uniwersytet w Ferrarze, Zakład Badań Farmakologicznych i Biomolekularnych – Uniwersytet w Mediolanie, Zakład Psychiatrii i Psychoterapii – Uniwersytet Friedrich Alexander w Erlangen-Nürnberg).
Metody badawcze
Metody i testy behawioralne:
Pomiar aktywności lokomotorycznej zwierząt, dożylne samopodawanie substancji uzależniających, pobieranie alkoholu w warunkach wolnego wyboru, samopobieranie naturalnej nagrody, test preferencji sacharozy, test rozróżniania (drug discrimination), test podniesionego labiryntu „zero”, zmodyfikowany test wymuszonego pływania
Metody biologii molekularnej:
Izolacja DNA/RNA, PCR, RT-qPCRe
elektroforeza w żelu agarozowym i poliakryloamidowym
Metody biochemiczne:
Izolacja białka, oznaczanie stężenia białka metodą BCA, Western blot, ELISA,
mikrodializa in vivo
Metody histologiczne i histochemiczne:
Utrwalanie tkanek, autoradiografia receptorowa, analiza immunohistochemiczna i immunofluorescencyjna
Inne:
Stereotaktyczna implantacja kaniul domózgowych, implantacja kaniul dożylnych, podania domózgowe, bulbektomia
Najważniejsze dwa odkrycia w ciągu 3 ostatnich lat
– Amidowa pochodna N-acetylocysteiny hamuje nawroty do nałogu kokainowego u szczurów z doświadczalną depresją.
– Toniczna aktywacja receptorów A2A zlokalizowanych w jądrze półleżącym przegrody indukuje nawrót do nałogu kokainowego.
Pracownicy zakładu
prof. dr hab. Edmund Przegaliński
+48 12 6623264
przegal@if-pan.krakow.pl
pokój 104dr hab. Małgorzata Frankowska
+48 12 6623268frankow@if-pan.krakow.plpokój 110dr Dawid Gawliński
+48 12 6623293gawlin@if-pan.krakow.plpokój 112dr Irena Smaga-Maślanka
+48 12 6623268smaga@if-pan.krakow.plpokój 110dr Karolina Wydra-Kolarska
wydra@if-pan.krakow.plpokój 109dr Joanna Jastrzębska
+48 12 6623267czyzyk@if-pan.krakow.plpokój 112Renata Pieniążek
+48 12 6623267r.pien@if-pan.krakow.plpokój 109Agata Suder
+48 12 6623214suder@if-pan.krakow.plpokój 107mgr Kacper Witek
+48 12 6623267witek@if-pan.krakow.plpokój 109Pracownicy pracowni
prof. dr hab. Małgorzata Kajta
+48 12 6623235kajta@if-pan.krakow.plpokój 52 Adr hab. Agnieszka Wnuk
+48 12 6623338wnuk@if-pan.krakow.plpokój 341mgr Karolina Przepiórska-Drońska
+48 12 6623339przepior@if-pan.krakow.plpokój 128Katarzyna Tomczyk
tomczyk@if-pan.krakow.plpokój 128mgr inż. Andrzej Łach
+48 12 6623339lach@if-pan.krakow.plpokój 128mgr Bernadeta Pietrzak-Wawrzyńska
+48 12 6623339pietrzak@if-pan.krakow.plpokój 128Dokonania naukowe
- Publikacje
- Granty
- Nagrody
Grant
Matczyna otyłość jako czynnik predysponujący do rozwoju zaburzeń autystycznych u potomstwa - w poszukiwaniu roli mikrobioty jelitowej i strategii prewencji GRANT NCN nr 2021/43/B/NZ5/02552 (OPUS 22)
Dr Dawid Gawliński
Grant
Wpływ diety bogatej w kwasy tłuszczowe omega-3 na zaburzenia mielinizacji i fenotyp depresyjny indukowany matczyną dietą wysokotłuszczową w ciąży i laktacji u potomstwa. NCN, SONATA 16, UMO-2020/39/D/NZ5/02581
Dr Irena Smaga-Maślanka
Grant
Międzypokoleniowy wpływ matczynej diety wysokotłuszczowej na zmiany morfologiczne i epigenetyczne w korze przedczołowej potomstwa GRANT NCN nr 2020/04/X/NZ7/02058 (MINIATURA 4)
Dr Dawid Gawliński
Grant
Wpływ diety wysokotłuszczowej matki w czasie ciąży i laktacji na zmiany epigenetyczne w obrębie genu kodującego receptor kannabinoidowy CB1 (CNR1) w mózgu potomstwa. NCN, MINIATURA 4, 2020/04/X/NZ7/00049
Dr Irena Smaga-Maślanka
Grant
Dieta matki w czasie ciąży i karmienia jako czynnik zwiększający ryzyko uzależnienia od kokainy u potomstwa - przedkliniczne badania behawioralne i neurochemiczne nad rolą receptorów melanokortynowych typu 4 w mózgu u szczurów Grant NCN nr UMO-2016/21/B/NZ4/00203 (OPUS 11)
Prof. dr hab. Małgorzata Filip
Grant
Zaburzona interakcja pomiędzy podjednostkami receptora NMDA a białkami rusztowania komórkowego podczas abstynencji kokainowej jako krytyczny punkt w regulacji zachowania poszukiwawczego i nawrotu do nałogu GRANT NCN nr UMO-2015/17/B/NZ7/02935 (OPUS 9)
Prof. dr hab. Małgorzata Filip
Grant
Efekty i potencjalne mechanizmy działania disulfiramu i nepikastatu w uzależnieniu od morfiny u zwierząt doświadczalnych. GRANT NCN nr UMO-2014/15/D/NZ7/01821 (SONATA 9)
Dr inż. Patrycja Magdalena Kleczkowska,
Grant
Epigenetyczne mechanizmy regulujące głód narkotykowy i nawrót nałogu kokainowego GRANT NCN nr UMO-2012/06/A/NZ3/00022 (MAESTRO)
Prof. dr hab. Małgorzata Filip
Grant
Rola receptorowych kompleksów heterodimerycznych mGlu5‑D2 w wygaszaniu zachowań poszukiwawczych związanych z uzależnieniem od substancji psychostymulujących (kokaina i MDMA): analiza behawioralna i biomolekularna u szczurów GRANT NCN nr UMO‑2011/03/D/NZ7/06 295 (SONATA 8)
Dr hab. Małgorzata Frankowska
Grant
Understanding cocaine addiction. A2A-D2 and A1-D1 heteromers as novel targets for cocaine action opiekun naukowy Prof. Kjell Fuxe, Division of Cellular and Molecular Neuroscience, Department of Neuroscience, Karolinska Institutet, Sztokholm, Szwecja
Dr hab. Małgorzata Frankowska
Nagroda
Nagroda im. J.J. Supniewskich za całokształt działalności naukowej w roku 2022
Dr Irena Smaga-Maślanka
Nagroda
Nagroda Prezesa Rady Ministrów w kategorii „wysoko ocenione osiągnięcia naukowe będące podstawą nadania stopnia doktora habilitowanego.”
Dr hab. Małgorzata Frankowska
Nagroda
Nagroda im. prof. Aleksandra Szczygła Polskiego Towarzystwa Nauk Żywieniowych za najlepszą pracę naukowo-badawczą opublikowaną w roku 2021
Dr Dawid Gawliński
Nagroda
Wyjazd konferencyjny realizowany w ramach Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (NAWA) program PROM
Dr hab. Małgorzata Frankowska
Nagroda
Stypendium im. Mieczysława Bekkera Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej na staż podoktorski w Boston Children's Hospital, Harvard Medical School
Dr Dawid Gawliński
Nagroda
Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla wybitnych młodych naukowców
Dr Irena Smaga-Maślanka
Nagroda
PROM, NAWA, 14-dniowy staż szkoleniowy, Department of Pharmacological and Biomolecular Sciences, University of Milan, Włochy, 03.06.2019-14.06.2019 r.
Dr Irena Smaga-Maślanka
Nagroda
ERASMUS+, 7-dniowy staż szkoleniowy, European Laboratory for Non-linear Spectroscopy (LENS), University of Florence, Włochy, 19.03.2019-25.03.2019 r.
Dr Irena Smaga-Maślanka
Nagroda
Wyjazd konferencyjny realizowany w ramach Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (NAWA) program PROM
Dr hab. Małgorzata Frankowska
Nagroda
Wyjazd naukowo-szkoleniowy realizowany w ramach projakościowej dotacji KNOW, IF PAN
Dr hab. Małgorzata Frankowska
Nagroda
Uzyskanie dyplomu studiów podoktoranckich, Karolinska Institutet, Sztokholm, Szwecja
Dr hab. Małgorzata Frankowska
Nagroda
Zespołowa Nagroda Naukowa Wydziału V Nauk Medycznych Polskiej Akademii Nauk za cykl prac opublikowanych w czasopismach o wysokim współczynniku wpływu dotyczące przedklinicznych badań mechanizmów powstawania uzależnień od kokainy i nikotyny
Dr hab. Małgorzata Frankowska
Nagroda
Stypendium naukowe fundacji Torsten och Rangnar Söderbergs Foundation, finansujący 2 letni staż w Istytucie Karolinska, Sztokholm, Szwecja
Dr hab. Małgorzata Frankowska
Nagroda
Krajowe stypendium naukowe dla młodych naukowców Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej (program START)
Dr hab. Małgorzata Frankowska
Nagroda
Stypendium konferencyjne: NIDA mini-convention: Frontiers in Addiction Research, CPDD/NIDA, Atlanta, Stany Zjednoczone
Dr hab. Małgorzata Frankowska
Effect of varenicline on the acute and repeated locomotor responses to nicotine in rats
Zaniewska, M., McCreary, A.C., Stefański, R., Przegaliński, E., Filip, M.
DOI: 10.1002/syn.20564
Antagonistic cannabinoid CB<inf>1</inf>/dopamine D<inf>2</inf> receptor interactions in striatal CB<inf>1</inf>/D<inf>2</inf> heteromers. A combined neurochemical and behavioral analysis
Marcellino, D., Carriba, P., Filip, M., Borgkvist, A., Frankowska, M., Bellido, I., Tanganelli, S., Müller, C.E., Fisone, G., Lluis, C., Agnati, L.F., Franco, R., Fuxe, K.
DOI: 10.1016/j.neuropharm.2007.12.011
Effects of 1-methyl-1,2,3,4-tetrahydroisoquinoline on the behavioral effects of cocaine in rats.
DOI:
Effects of GABA(B) receptor antagonist, agonists and allosteric positive modulator on the cocaine-induced self-administration and drug discrimination.
DOI: 10.1016/j.ejphar.2007.07.048
Effects of GABA(B) receptor agents on cocaine priming, discrete contextual cue and food induced relapses.
DOI: 10.1016/j.ejphar.2007.05.069
Diverse effects of GABA-mimetic drugs on cocaine-evoked self-administration and discriminative stimulus effects in rats.
DOI: 10.1007/s00213-006-0694-7
Effects of serotonin 5-HT1B receptor ligands on the cocaine- and food-maintained self-administration in rats.
DOI: 10.1016/j.ejphar.2006.12.012
Effects of GABA<inf>B</inf> receptor agents on cocaine priming, discrete contextual cue and food induced relapses
Filip, M., Frankowska, M.
DOI: 10.1016/j.ejphar.2007.05.069
Effects of GABA<inf>B</inf> receptor ligands in animal tests of depression and anxiety
Frankowska, M., Filip, M., Przegaliński, E.
DOI: