Zaloguj się
Zakład Badań Nowych Leków
Profil naukowy
- O zakładzie
- Pracownicy
Zakład Badań Nowych Leków otrzymał akredytację systemu jakości EQIPD (Enhancing Quality In Preclinical Data) w listopadzie 2021. Ten system jakości – p. publikacja ma na celu zapewnienie najwyższej jakości i wiarygodności przedklinicznych badań biomedycznych. Zakład Badań Nowych Leków, jeden z interesariuszy EQIPD został wyróżniony m.in. za systematyczne podejście do planowania, standaryzowanego dokumentowania doświadczeń, oraz za wysoką kulturę wykonywania badań naukowych.
Opis zakładu
Modelowanie funkcji psychicznych człowieka stanowi wyzwanie dla współczesnej neurobiologii i psychofarmakologii. Dotyczy to zarówno fizjologicznych procesów psychicznych (pamięć, elastyczność poznawcza, lęk, aktywność, optymizm, zachowania społeczne, komunikacja, nastrój i napęd) jak i zaburzeń psychicznych (depresja, schizofrenia, uzależnienia od substancji i uzależnienia behawioralne takie jak hazard) .
Niektórych funkcji nie da się badać u człowieka, dlatego stosuje się testy na gryzoniach laboratoryjnych.
W Zakładzie Badań Nowych Leków analizujemy wpływ różnych substancji (nowych związków chemicznych lub leków) na zachowanie zwierząt. Oceniamy, jak dana substancja poprawia pamięć, czy działa przeciwlękowo, czy zmienia szczurzych pesymistów w optymistów lub, czy po jej podaniu szczury i myszy łatwiej rozwiązują testy neuropsychologiczne. Badamy komunikację ultradźwiękową gryzoni by stwierdzić, czy w danej sytuacji szczury wydają dźwięki alarmowe, czy raczej, oznaczające zadowolenie. Badamy również, czy dana substancja może być użyteczna w leczeniu schizofrenii (np. nasila zachowania społeczne, poprawia funkcje poznawcze), depresji (np. przywraca dobry nastrój, uaktywnia zwierzęta), lub, czy hamuje uzależnienia. Na ten ostatni aspekt wskazuje obniżenie atrakcyjności klatki w której podawano narkotyk lub alkohol, lub hamowanie chęci szczurów do naciskania na dźwignię w modelu ‘jednorękiego bandyty’.
Celem naszych badań jest zrozumienie jak substancje chemiczne modulują zachowanie zwierząt laboratoryjnych. Nasze badania służą opracowaniu nowych, skutecznych leków na zaburzenia psychiczne oraz pozwalają zrozumieć, w jaki sposób znane leki stosowane w psychiatrii wpływają na mózg. Ostatecznym celem jest rozwój nowych terapii chorób psychicznych.
Metody badawcze
– testy do badania pamięci: rozpoznawania nowego obiektu, basenu wodnego Morrisa, biernego i aktywnego unikania, klatki instrumentalne Skinnera
– testy neuropsychologiczne: elastyczności poznawczej (ASST), test badania uwagi (5-CSRTT)
– modele do badania lęku: test konfliktu Vogla, podniesiony labirynt ‘plus’, test czterech płytek, test otwartego pola
– testy analizujące aktywność szczurów: aktometry automatyczne, test otwartego pola
– instrumentalny test interpretacji bodźca niejednoznacznego do badania tendencyjności poznawczej (optymizmu/pesymizmu)
– test interakcji społecznych i preferencji społecznych
– aparatura do nagrywania, analizy i emisji wokalizacji ultradźwiękowych
– testy wskazujące na efekty przeciwdepresyjne związków: test wymuszonego pływania, preferencji słodkiego roztworu
– modele do badania aktywności przeciwpsychotycznej związków: test bramkowania sensorymotorycznego (PPI), komunikacji społecznej
– modele do badania uzależnień: test warunkowej preferencji i awersji miejsca, instrumentalny model hazardu ‘jednorękiego bandyty’ oraz test Iowa
Najważniejsze odkrycia ostatnich lat
– The continued need for animals to advance brain research.
Judith R Homberg, Roger A H Adan, Natalia Alenina, Antonis Asiminas, Michael Bader, Tom Beckers, Denovan P Begg, Arjan Blokland, Marilise E Burger, Gertjan van Dijk, Ulrich L M Eisel, Ype Elgersma, Bernhard Englitz, Antonio Fernandez-Ruiz, Carlos P Fitzsimons, Anne-Marie van Dam, Peter Gass, Joanes Grandjean, Robbert Havekes, Marloes J A G Henckens, Christiane Herden, Roelof A Hut, Wendy Jarrett, Kate Jeffrey, Daniela Jezova, Andries Kalsbeek, Maarten Kamermans, Martien J Kas, Nael Nadif Kasri, Amanda J Kiliaan, Sharon M Kolk, Aniko Korosi, S Mechiel Korte, Tamas Kozicz, Steven A Kushner, Kirk Leech, Klaus-Peter Lesch, Heidi Lesscher, Paul J Lucassen, Anita Luthi, Liya Ma, Anne S Mallien, Peter Meerlo, Jorge F Mejias, Frank J Meye, Anna S Mitchell, Joram D Mul, Umberto Olcese, Azahara Oliva González, Jocelien D A Olivier, Massimo Pasqualetti, Cyriel M A Pennartz, Piotr Popik, Jos Prickaerts, Liset M de la Prida, Sidarta Ribeiro, Benno Roozendaal, Janine I Rossato, Ali-Akbar Salari, Regien G Schoemaker, August B Smit, Louk J M J Vanderschuren, Tomonori Takeuchi, Rixt van der Veen, Marten P Smidt, Vladyslav V Vyazovskiy, Maximilian Wiesmann, Corette J Wierenga, Bella Williams, Ingo Willuhn, Markus Wöhr, Monique Wolvekamp, Eddy A van der Zee, Lisa Genzel
Neuron, S0896-6273(21)00536-5 10.1016/j.neuron.2021.07.015 PMID:34352213
– Introduction to the EQIPD quality system. Anton Bespalov, René Bernard, Anja Gilis, Björn Gerlach, Javier Guillén, Vincent Castagné, Isabel A Lefevre, Fiona Ducrey, Lee Monk, Sandrine Bongiovanni, Bruce Altevogt, María Arroyo-Araujo, Lior Bikovski, Natasja de Bruin, Esmeralda Castaños-Vélez, Alexander Dityatev, Christoph H Emmerich, Raafat Fares, Chantelle Ferland-Beckham, Christelle Froger-Colléaux, Valerie Gailus-Durner, Sabine M Hölter, Martine Cj Hofmann, Patricia Kabitzke, Martien Jh Kas, Claudia Kurreck, Paul Moser, Malgorzata Pietraszek, Piotr Popik, Heidrun Potschka, Ernesto Prado Montes de Oca, Leonardo Restivo, Gernot Riedel, Merel Ritskes-Hoitinga, Janko Samardzic, Michael Schunn, Claudia Stöger, Vootele Voikar, Jan Vollert, Kimberley E Wever, Kathleen Wuyts, Malcolm R MacLeod, Ulrich Dirnagl, Thomas Steckler
eLife, 10.7554/eLife.63294 e63294 PMID:34028353
– wykazanie, że za niektóre efekty przeciwpsychotyczne leków stosowanych w leczeniu schizofrenii, mogą odpowiadać serotoninowe receptory typu 6 oraz 7 (np. Nikiforuk i wsp. Effects of the selective 5-HT7 receptor antagonist SB-269970, and amisulpride on ketamine-induced schizophrenia-like deficits in rats. Plos One 8(6) e66695, 2013
– wykazanie w teście tendencyjności poznawczej, że szczury które reagują pozytywnymi wokalizacjami ultradźwiękowymi, są optymistami (Ryguła i wsp. Laughing rats are optimistic. Plos One 7 (12):e51959, 2012
Więcej o naszych badaniach w Wikipedii
Byli pracownicy Zakładu:
Adamcio Bartek, PhD 2001-2004
Bobula Bartosz, PhD 1998-1999
Fijał Katarzyna, PhD 2009-2013
Galoch Zdzisław, PhD 1998-1999
Hołuj Gosia, PhD 1998-2020
Jamroży Małgorzata, M.Sc. 2006-2007
Kos Tomasz, PhD 2003-2017
Kozela Ewa, PhD 1998-2006
Krawczyk Martyna, M.Sc. 2004-2007
Krawczyk Martyna, M.Sc. 2017-2020
Kubik Jakub, M.Sc. 2012-2014
Łopuch Sylwia, PhD 2008-2009
Pluta Helena, M.Sc. 2012-2013
Magalas Zofia, PhD 2000-2001
Rafa Dominik, M.Sc. 2010-2017
Ryguła Rafał, PhD 1999-2001
Ryguła Rafał, PhD 2013-2017
Schneider Tomasz, PhD 2004-2006
Wesołowska Anna, PhD 2007-2008
Pracownicy zakładu
dr hab. Agnieszka Nikiforuk
+48 12 6623374
nikifor@if-pan.krakow.pl
pokój 27dr Agnieszka Potasiewicz
+48 12 6623374potasiew@if-pan.krakow.plpokój 29dr Natalia Malikowska-Racia
+48 12 6623374malikow@if-pan.krakow.plpokój 27mgr Ewelina Cyrano
+48 12 6623374cyrano@if-pan.krakow.plpokój 29mgr Joanna Gołębiowska
+48 12 6623374goleb@if-pan.krakow.plpokój 29Lucyna Socha
+48 12 6623374socha@if-pan.krakow.plpokój 28Dokonania naukowe
- Publikacje
- Granty
Grant
Wpływ ligandów nikotynowych receptorów cholinergicznych podtypu alfa7 na złożone procesy poznawcze i zachowania socjalne w neurorozwojowym modelu schizofrenii.
Dr Agnieszka Potasiewicz
Grant
Wpływ pozytywnych allosterycznych modulatorów nikotynowych receptorów cholinergicznych podtypu alfa7 na złożone procesy poznawcze.
Dr hab. Agnieszka Nikiforuk
Grant
2015-2017 Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR) Nowa terapia zaburzeń psychotycznych oraz w chorobie Huntigtona ze szczególnym uwzględnieniem deficytów poznawczych (korodynator CelonPharma).
Prof. dr hab. Piotr Popik
Grant
Ocena skuteczność ligandów cholinergicznych receptorów nikotynowych podypu alfa7 w szczurzych modelach autyzmu.
Dr hab. Agnieszka Nikiforuk
Reinstatement of morphine-conditioned reward is blocked by memantine
Popik, P., Wrobel, M., Bisaga, A.
DOI: 10.1038/sj.npp.1300760
Peripherally acting NMDA receptor/glycineB site receptor antagonists inhibit morphine tolerance
Danysz, W., Kozela, E., Parsons, C.G., Sladek, M., Bauer, T., Popik, P.
DOI: 10.1016/j.neuropharm.2004.11.005
2-MPPA, a selective glutamate carboxypeptidase II inhibitor, attenuates morphine tolerance but not dependence in C57/Bl mice
Kozela, E., Wrobel, M., Kos, T., Wojcikowski, J., Daniel, W.A., Wozniak, K.M., Slusher, B.S., Popik, P.
DOI: 10.1007/s00213-005-0182-5
Nicotine produces antidepressant-like actions: Behavioral and neurochemical evidence
Popik, P., Krawczyk, M., Kos, T., Nalepa, I., Kowalska, M., Witarski, T., Antkiewicz-Michaluk, L., Vetulani, J.
DOI: 10.1016/j.ejphar.2005.04.009
A comparison of the predictive therapeutic and undesired side-effects of the NMDA receptor antagonist, memantine, in mice
Kos, T., Popik, P.
DOI: 10.1097/00008877-200505000-00004
Exogenous and endogenous ghrelin in gastroprotection against stress-induced gastric damage.
Brzozowski T, Konturek PC, Konturek SJ, Kwiecień S, Drozdowicz D, Bielanski W, Pajdo R, Ptak A, Nikiforuk A, Pawlik WW, Hahn EG
DOI: 10.1016/j.regpep.2004.02.010
Activation of NFkappaB represents the central event in the neoplastic progression associated with Barrett's esophagus: a possible link to the inflammation and overexpression of COX-2, PPARgamma and growth factors.
Konturek PC, Nikiforuk A, Kania J, Raithel M, Hahn EG, Mühldorfer S
DOI: 10.1023/b:ddas.0000037790.11724.70
Ghrelin-a new gastroprotective factor in gastric mucosa.
Konturek PC, Brzozowski T, Pajdo R, Nikiforuk A, Kwiecien S, Harsch I, Drozdowicz D, Hahn EG, Konturek SJ
DOI:
Effect of N-alpha-methyl histamine on ulcer healing in rats.
Konturek PC, Nikiforuk A, Brzozowski T, Pawlik M, Raithel M, Hahn EG, Konturek SJ
DOI: 10.1007/s00011-003-0312-7
Morphology and biochemical activity of rat liver golgi complexes after pretreatment with bis(kojato)oxovanadium(IV) or kojic acid alone.
Dabroś W, Nikiforuk A, Kordowiak AM
DOI: