Profil naukowy

  • O zakładzie
  • Pracownicy
  • Pracownie

Przedmiotem badań prowadzonych w Zakładzie Fitochemii są biologicznie aktywne metabolity wtórne roślin i roślinnych kultur tkankowych, ze szczególnym uwzględnieniem związków syntetyzowanych przez rośliny plemion Cichorieae i Inuleae z rodziny astrowatych.

Zakres prowadzonych prac obejmuje: izolację i identyfikację znanych związków pochodzenia roślinnego, izolację i ustalanie struktury związków nieznanych wcześniej z występowania w naturze, analizę ilościową metabolitów roślinnych, badanie wpływu czynników środowiskowych i regulatorów biosyntezy na akumulację metabolitów w materiale roślinnym in vitro i in vivo oraz wykonywanie wstępnych badań aktywności biologicznej za pomocą testów spektrofotometrycznych (ocena potencjału redukcyjnego, wychwyt wolnych rodników, hamowanie aktywności tyrozynazy i oksydazy ksantynowej), a także prowadzenie kultur in vitro gatunków roślin leczniczych obcych naszej florze. Tematem wiodącym są, w ostatnich latach, niezbadane wcześniej fitochemicznie gatunki sałat pochodzące ze stanu naturalnego oraz hodowlane odmiany sałat i cykorii i ich metabolity o działaniu przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym.

W ramach współpracy z innymi jednostkami, Zakład wykonuje analizy wybranych związków w dostarczonym materiale roślinnym różnego pochodzenia, przekazuje wyizolowane związki do badań farmakologicznych oraz dostarcza materiał roślinny do badań biologicznych.

Metody badawcze

A. Analiza fitochemiczna

Metody izolacji: konwencjonalna chromatografia kolumnowa (CC – adsorpcyjna w układzie faz normalnych i odwróconych, filtracja żelowa), chromatografia rotacyjna (CATLC), chromatografia cienkowarstwowa (TLC), preparatywna wysokosprawna chromatografia cieczowa (HPLC), ekstrakcja do fazy stałej.

Metody jakościowe: chromatografia cienkowarstwowa (TLC), wysokosprawna chromatografia cieczowa z detekcją UV-VIS (HPLC-DAD), spektroskopia UV-VIS, spektrometria mas, spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego (1H i  13C NMR, techniki jedno- i dwuwymiarowe), elektroforeza.

Metody ilościowe: Spektroskopia UV-VIS, TLC-FID, HPLC-DAD.

B. Hodowle tkankowe roślin

Rozmnażanie roślin in vitro drogą organogenezy pośredniej i bezpośredniej, otrzymywanie i prowadzenie kultur niezróżnicowanych komórek roślinnych, otrzymywanie i prowadzenie kultur korzeni włośnikowatych, detekcja obecności T-DNA w genomie roślinnym za pomocą PCR i analizy opin.

Dokonania naukowe

  • Publikacje

Lactuca racemosa Willd., Source of Antioxidants with Diverse Chemical Structures

Klaudia Michalska, Danuta Jantas, Janusz Malarz, Klaudia Jakubowska, Wojciech Paul, Anna Stojakowska

DOI: 10.3390/molecules29245975

Composition and Activities of Carpesium macrocephalum Franch. & Sav. Essential Oils

Anna Wajs-Bonikowska, Janusz Malarz, Łukasz Szoka, Paweł Kwiatkowski, Anna Stojakowska

DOI: 10.3390/molecules29194658

Selectivity Screening and Structure–Cytotoxic Activity Observations of Selected Oleanolic Acid (OA)-Type Saponins from the Amaranthaceae Family on a Wide Panel of Human Cancer Cell Lines

Karolina Grabowska, Agnieszka Galanty, Łukasz Pecio, Anna Stojakowska, Janusz Malarz, Paweł Żmudzki, Paweł Zagrodzki, Irma Podolak

DOI: 10.3390/molecules29163794

Polyphenols of the Inuleae-Inulinae and Their Biological Activities: A Review

Janusz Malarz, Klaudia Michalska, Anna Stojakowska

DOI: 10.3390/molecules29092014

Polyphenols of the Inuleae-Inulinae and Their Biological Activities: A Review

Janusz Malarz, Klaudia Michalska, Anna Stojakowska

DOI: 10.20944/preprints202404.0352.v1

Bioprospecting of the Telekia speciosa: Uncovering the Composition and Biological Properties of Its Essential Oils

Anna Wajs-Bonikowska, Łukasz Szoka, Paweł Kwiatkowski, Surya Nandan Meena, Anna Stojakowska

DOI: 10.3390/app13095674

Constituents of Pulicaria inuloides and Cytotoxic Activities of Two Methoxylated Flavonols

Janusz Malarz, Klaudia Michalska, Agnieszka Galanty, Anna Karolina Kiss, Anna Stojakowska

DOI: 10.3390/molecules28020480

Chemical Composition and Cytotoxic Activity of Extracts from Carpesium divaricatum: In Vitro- versus Field-Grown Plants

Janusz Malarz, Agnieszka Galanty, Anna Stojakowska

DOI: 10.3390/plants11212815